Hàng nhái vi phạm sở hữu trí tuệ về sở hữu công nghiệp? Hình thức xử phạt vi phạm hành chính quyền sở hữu trí tuệ?

Luật sư cho tôi hỏi:Tôi là chủ một doanh nghiệp và hiện đang có kế hoạch sản xuất bình giữ nhiệt. Tôi muốn biết liệu có văn bản pháp luật nào quy định cụ thể về hình ảnh và mẫu mã của sản phẩm bình giữ nhiệt hay không. Cụ thể, nếu tôi sản xuất bình giữ nhiệt với thiết kế giống mẫu bình của ResShell.nhưng khác ở tem nhãn và hình ảnh, liệu điều này có bị coi là nhái sản phẩm hay không? Tôi rất mong nhận được sự hỗ trợ và tư vấn chi tiết về các quy định pháp luật liên quan đến vấn đề này, nhằm đảm bảo sản phẩm của mình tuân thủ đúng quy định và không vi phạm quyền sở hữu trí tuệ của các doanh nghiệp khác.

Trả lời:

1. Hàng hóa giả mạo quy định thế nào?

Về hàng "nhái" (hàng giả mạo) theo Điều 213 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 được sửa đổi bởi khoản 79 Điều 1 Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi 2022 có hiệu lực từ ngày 01/01/2023 quy định hàng hoá giả mạo về sở hữu trí tuệ như sau:

“Điều 213. Hàng hóa giả mạo về sở hữu trí tuệ

1. Hàng hóa giả mạo về sở hữu trí tuệ theo quy định của Luật này bao gồm hàng hóa giả mạo nhãn hiệu, hàng hóa giả mạo chỉ dẫn địa lý, hàng hóa sao chép lậu quy định tại các khoản 2, 3 và 4 Điều này.

2. Hàng hóa giả mạo nhãn hiệu là hàng hóa, bao bì của hàng hóa có gắn nhãn hiệu hoặc dấu hiệu hoặc tem, nhãn có chứa các dấu hiệu trùng hoặc tương tự đến mức khó phân biệt với nhãn hiệu đang được bảo hộ dùng cho chính mặt hàng đó mà không được phép của chủ sở hữu nhãn hiệu.

3. Hàng hóa giả mạo chỉ dẫn địa lý là hàng hóa, bao bì của hàng hóa có gắn dấu hiệu hoặc tem, nhãn có chứa các dấu hiệu trùng hoặc tương tự đến mức khó phân biệt với chỉ dẫn địa lý đang được bảo hộ dùng cho chính mặt hàng đó và việc gắn dấu hiệu này được thực hiện bởi tổ chức, cá nhân không có quyền sử dụng chỉ dẫn địa lý theo quy định tại khoản 4 Điều 121 của Luật này hoặc theo pháp luật của nước xuất xứ của chỉ dẫn địa lý đó.

4. Hàng hóa sao chép lậu là bản sao được sản xuất mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả hoặc chủ sở hữu quyền liên quan.”

Có thể thấy rằng việc sản xuất và kinh doanh hàng hóa với thiết kế, dấu hiệu, nhãn hiệu, hoặc chỉ dẫn địa lý tương tự hoặc trùng lặp đến mức khó phân biệt với những hàng hóa đang được bảo hộ mà không có sự cho phép của chủ sở hữu là vi phạm luật sở hữu trí tuệ. Do đó, việc sản xuất bình giữ nhiệt với thiết kế giống mẫu bình của ResShell nhưng khác ở tem nhãn và hình ảnh có thể bị coi là hàng hóa giả mạo nhãn hiệu nếu thiết kế đó gây nhầm lẫn với sản phẩm đang được bảo hộ củaResShell.

2. Hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ

Căn cứ Điều 211 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (được sửa đổi bởi khoản 27 Điều 1 Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi 2009) quy định về hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ bị xử phạt vi phạm hành chính, như sau:

“Điều 211. Hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ bị xử phạt hành chính

1. Tổ chức, cá nhân thực hiện một trong các hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ sau đây bị xử phạt vi phạm hành chính:

a) Xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ gây thiệt hại cho tác giả, chủ sở hữu, người tiêu dùng hoặc cho xã hội;

b) Sản xuất, nhập khẩu, vận chuyển, buôn bán hàng hóa giả mạo về sở hữu trí tuệ quy định tại Điều 213 của Luật này hoặc giao cho người khác thực hiện hành vi này;

c) Sản xuất, nhập khẩu, vận chuyển, buôn bán, tàng trữ tem, nhãn hoặc vật phẩm khác mang nhãn hiệu hoặc chỉ dẫn địa lý giả mạo hoặc giao cho người khác thực hiện hành vi này.

2. Chính phủ quy định cụ thể về hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ bị xử phạt vi phạm hành chính, hình thức, mức phạt và thủ tục xử phạt.

3. Tổ chức, cá nhân thực hiện hành vi cạnh tranh không lành mạnh về sở hữu trí tuệ thì bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật về cạnh tranh.”

Và theo Điều 63 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 quy định:

“Điều 63. Điều kiện chung đối với kiểu dáng công nghiệp được bảo hộ

Kiểu dáng công nghiệp được bảo hộ nếu đáp ứng các điều kiện sau đây:

1. Có tính mới;

2. Có tính sáng tạo;

3. Có khả năng áp dụng công nghiệp.”

Như vậy, trong trường hợp bình giữ nhiệt ResShell đáp ứng các điều kiện và đã được đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp, bạn sẽ không thể tự ý sử dụng bình giữ nhiệt này để sản xuất sản phẩm của mình. Việc sử dụng bình giữ nhiệt tương tự mà không có sự cho phép của chủ sở hữu sẽ bị coi là vi phạm quyền sở hữu trí tuệ, cụ thể là quyền bảo hộ kiểu dáng công nghiệp.

3. Hình thức xử phạt vi phạm hành chính quyền sở hữu trí tuệ

Theo Điều 214 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (được sửa đổi bởi khoản 28 Điều 1 Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi 2009 và khoản 79 Điều 1 Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi 2022), quy định các hình thức xử phạt vi phạm hành chính và biện pháp khắc phục hậu quả như sau:

“Điều 214. Các hình thức xử phạt vi phạm hành chính và biện pháp khắc phục hậu quả

1. Tổ chức, cá nhân thực hiện hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ quy định tại khoản 1 Điều 211 của Luật này bị buộc phải chấm dứt hành vi xâm phạm và bị áp dụng một trong các hình thức xử phạt chính sau đây:

a) Cảnh cáo;

b) Phạt tiền.

2. Tuỳ theo tính chất, mức độ xâm phạm, tổ chức, cá nhân xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ còn có thể bị áp dụng một hoặc các hình thức xử phạt bổ sung sau đây:

a) Tịch thu hàng hoá giả mạo về sở hữu trí tuệ, nguyên liệu, vật liệu, phương tiện được sử dụng chủ yếu để sản xuất, kinh doanh hàng hoá giả mạo về sở hữu trí tuệ;

b) Đình chỉ có thời hạn hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực đã xảy ra vi phạm.

3. Ngoài các hình thức xử phạt quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này, tổ chức, cá nhân xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ còn có thể bị áp dụng một hoặc các biện pháp khắc phục hậu quả sau đây:

a) Buộc tiêu huỷ hoặc phân phối hoặc đưa vào sử dụng không nhằm mục đích thương mại đối với hàng hoá giả mạo về sở hữu trí tuệ, nguyên liệu, vật liệu và phương tiện được sử dụng chủ yếu để sản xuất, kinh doanh hàng hoá giả mạo về sở hữu trí tuệ với điều kiện không làm ảnh hưởng đến khả năng khai thác quyền của chủ thể quyền sở hữu trí tuệ;

b) Buộc đưa ra khỏi lãnh thổ Việt Nam đối với hàng hoá quá cảnh xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ hoặc buộc tái xuất đối với hàng hoá giả mạo về sở hữu trí tuệ, phương tiện, nguyên liệu, vật liệu nhập khẩu được sử dụng chủ yếu để sản xuất, kinh doanh hàng hoá giả mạo về sở hữu trí tuệ sau khi đã loại bỏ các yếu tố vi phạm trên hàng hoá.

4. Mức phạt, thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ được thực hiện theo quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính.”

Như vậy, nếu sản phẩm bình giữ nhiệt của công ty anh không gắn nhãn hiệu hoặc không có dấu hiệu trùng hoặc khó phân biệt với nhãn hiệu của ResShell đang được bảo hộ, công ty anh sẽ không vi phạm pháp luật về sở hữu trí tuệ.Tuy nhiên, anh cần lưu ý rằng pháp luật về sở hữu trí tuệ cũng bảo vệ quyền sở hữu công nghiệp đối với kiểu dáng công nghiệp. Điều này có nghĩa là hình dáng bên ngoài của sản phẩm, được thể hiện qua hình khối, đường nét, màu sắc hoặc sự kết hợp của những yếu tố này, cũng được bảo hộ. Nếu kiểu dáng công nghiệp của sản phẩm bình giữ nhiệt của công ty anh tương tự hoặc khó phân biệt với kiểu dáng đã được bảo hộ của ResShell, thì có thể bị coi là vi phạm quyền sở hữu trí tuệ đối với kiểu dáng công nghiệp.

Vì vậy, để tránh các rủi ro pháp lý, anh nên kiểm tra kỹ lưỡng về quyền sở hữu trí tuệ đối với kiểu dáng công nghiệp của sản phẩm trước khi đưa ra thị trường. Điều này sẽ giúp đảm bảo rằng sản phẩm của công ty anh tuân thủ đầy đủ các quy định pháp luật và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của doanh nghiệp.

Trân trọng./.