Môi trường nước dưới đất là gì? Bảo vệ môi trường nước dưới đất được quy định thực hiện như thế nào?

Luật sư cho tôi hỏi: Tôi là cán bộ địa phương tại một xã vùng ven đang phát triển khu công nghiệp. Trong quá trình xây dựng, có một số doanh nghiệp đề nghị khoan giếng khai thác nước ngầm phục vụ sản xuất, tuy nhiên khu vực này cũng là nơi sinh sống của nhiều hộ dân sử dụng nước giếng khoan để sinh hoạt. Trong tình huống này, tôi băn khoăn rằng: Việc khai thác nước ngầm có thể ảnh hưởng đến môi trường nước dưới đất không? Và theo quy định pháp luật hiện hành, việc bảo vệ môi trường nước dưới đất cần được thực hiện như thế nào để đảm bảo sự bền vững tài nguyên nước và quyền lợi của người dân?

MỤC LỤC

1. Môi trường nước dưới đất là gì?

2. Bảo vệ môi trường nước dưới đất được quy định thực hiện như thế nào?

Trả lời:

1. Môi trường nước dưới đất là gì?

Căn cứ theo Điều 10 Luật Bảo vệ môi trường 2020 quy định về môi trường nước dưới đất như sau:

“Điều 10. Bảo vệ môi trường nước dưới đất

1. Các nguồn nước dưới đất phải được quan trắc, đánh giá để có biện pháp ứng phó kịp thời khi phát hiện có thông số môi trường vượt mức cho phép theo quy chuẩn kỹ thuật môi trường quốc gia hoặc có sự suy giảm mực nước theo quy định.

2. Hoạt động khoan thăm dò, khai thác nước dưới đất phải có biện pháp ngăn ngừa ô nhiễm môi trường nước dưới đất.

3. Cơ sở có sử dụng hóa chất độc hại, chất phóng xạ phải có biện pháp bảo đảm không rò rỉ, phát tán hóa chất độc hại, chất phóng xạ vào nguồn nước dưới đất.

4. Cơ sở, kho, bãi chứa, lưu giữ nguyên liệu, nhiên liệu, hóa chất, khu vực lưu giữ, xử lý chất thải phải được xây dựng bảo đảm an toàn kỹ thuật, không gây ô nhiễm môi trường nước dưới đất.

5. Cơ quan, tổ chức, cộng đồng dân cư, hộ gia đình và cá nhân gây ô nhiễm môi trường nước dưới đất có trách nhiệm xử lý ô nhiễm.

6. Việc bảo vệ môi trường nước dưới đất phải tuân thủ quy định của Luật này, pháp luật về tài nguyên nước và quy định khác của pháp luật có liên quan.

7. Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định chi tiết việc bảo vệ môi trường nước dưới đất.

8. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm bảo vệ môi trường nước dưới đất trên địa bàn theo quy định của pháp luật.”

Theo đó, môi trường nước dưới đất là phần môi trường liên quan đến các tầng chứa nước ngầm nằm dưới bề mặt đất, tồn tại trong các lớp đất, đá hoặc khe nứt của vỏ Trái đất, có khả năng khai thác sử dụng phục vụ cho các mục đích sinh hoạt, sản xuất, nông nghiệp, công nghiệp và bảo tồn sinh thái.Môi trường nước dưới đất đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp nguồn nước ổn định và lâu dài cho con người, đặc biệt ở những khu vực khan hiếm nước mặt. Tuy nhiên, do nằm dưới lòng đất và khó kiểm soát, nên môi trường nước dưới đất rất dễ bị ô nhiễm bởi các hoạt động khai thác không kiểm soát, rò rỉ hóa chất, chất thải độc hại, hoặc xây dựng cơ sở không đảm bảo kỹ thuật.

2. Bảo vệ môi trường nước dưới đất được quy định thực hiện như thế nào?

Ngày 10/01/2022, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành Thông tư 02/2022/TT-BTNMT hướng dẫn Luật Bảo vệ môi trường 2020 có hiệu lực từ ngày 10/01/2022. Trong đó, theo Điều 5 của Thông tư 02/2022/TT-BTNMT đã nêu chi tiết về Bảo vệ môi trường nước dưới đất được quy như sau:

“Điều 5. Bảo vệ môi trường nước dưới đất

1. Việc bảo vệ môi trường nước dưới đất trong hoạt động thăm dò, khai thác nước dưới đất được thực hiện theo quy định tại Thông tư số 75/2017/TT-BTNMT ngày 29 tháng 12 năm 2017 của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định về bảo vệ nước dưới đất trong các hoạt động khoan, đào, thăm dò, khai thác nước dưới đất.

2. Việc quan trắc, giám sát chất lượng nước dưới đất trong hoạt động khai thác nước dưới đất được thực hiện theo quy định tại Điều 13 Thông tư số 17/2021/TT-BTNMT ngày 14 tháng 10 năm 2021 của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định về giám sát khai thác, sử dụng tài nguyên nước.

3. Cơ quan, tổ chức, cộng đồng dân cư, hộ gia đình và cá nhân gây ô nhiễm môi trường nước dưới đất có trách nhiệm thực hiện các biện pháp quản lý, xử lý nước thải, chất thải rắn và biện pháp bảo vệ môi trường khác nhằm ngăn chặn việc phát tán chất ô nhiễm vào môi trường nước dưới đất theo quy định về quản lý, xử lý nước thải, chất thải rắn và quy định của pháp luật có liên quan.”

Bảo vệ môi trường nước dưới đất được quy định thực hiện thông qua các biện pháp kiểm soát, giám sát và ngăn ngừa ô nhiễm trong quá trình thăm dò, khai thác và sử dụng nguồn nước ngầm. Cụ thể, hoạt động khoan, đào, thăm dò và khai thác nước dưới đất phải tuân thủ các quy định tại Thông tư 75/2017/TT-BTNMT nhằm đảm bảo an toàn và hạn chế tác động tiêu cực đến môi trường. Bên cạnh đó, việc quan trắc, giám sát chất lượng nước dưới đất trong quá trình khai thác phải thực hiện để kịp thời phát hiện, xử lý ô nhiễm. Các cơ quan, tổ chức, cộng đồng dân cư, hộ gia đình và cá nhân gây ô nhiễm môi trường nước dưới đất có trách nhiệm áp dụng các biện pháp quản lý, xử lý nước thải, chất thải rắn và các biện pháp bảo vệ khác nhằm ngăn chặn chất ô nhiễm phát tán vào nguồn nước dưới đất theo đúng quy định của pháp luật có liên quan.

Trân trọng./.