Mua bán, sáp nhập doanh nghiệp là gì? Những công việc cần thực hiện trước khi mua bán, sáp nhập doanh nghiệp?
Luật sư cho tôi hỏi: Tôi đang có một doanh nghiệp tại Đà Nẵng. Hiện tại tôi có dự định sáp nhập doanh nghiệp của tôi vào doanh nghiệp bạn của tôi. Vậy, những công việc cần thực hiện trước khi sáp nhập doanh nghiệp của tôi là gì?
MỤC LỤC
1. Mua bán doanh nghiệp là gì?
2. Sáp nhập doanh nghiệp là gì?
3. Những công việc cần thực hiện trước khi mua bán, sáp nhập doanh nghiệp?
Trả lời:
1. Mua bán doanh nghiệp là gì?
Căn cứ quy định tại khoản 4 Điều 29 Luật Cạnh tranh 2018 quy định:
“Điều 29. Các hình thức tập trung kinh tế
…
4. Mua lại doanh nghiệp là việc một doanh nghiệp trực tiếp hoặc gián tiếp mua toàn bộ hoặc một phần vốn góp, tài sản của doanh nghiệp khác đủ để kiểm soát, chi phối doanh nghiệp hoặc một ngành, nghề của doanh nghiệp bị mua lại.”
Đồng thời, theo quy định khoản 1Điều 192 Luật Doanh nghiệp 2020:
“Điều 192. Bán doanh nghiệp tư nhân
1. Chủ doanh nghiệp tư nhân có quyền bán doanh nghiệp tư nhân của mình cho cá nhân, tổ chức khác.”
Việc mua bán doanh nghiệp chỉ được thực hiện trực tiếp đối với doanh nghiệp tư nhân. Đối với các loại hình doanh nghiệp khác như công ty TNHH và công ty cổ phần, việc mua bán doanh nghiệp phải được thực hiện gián tiếp thông qua việc chuyển nhượng toàn bộ phần vốn góp hoặc cổ phần của công ty. Sau khi giao dịch hoàn tất, người mua sẽ tiếp quản toàn bộ tài sản, nhân sự, sổ sách cũng như quyền và nghĩa vụ của doanh nghiệp đã mua.
Tóm lại, hiện nay pháp luật chưa quy định cụ thể về khái niệm mua bán doanh nghiệp nhưng dựa vào khái niệm mua lại doanh nghiệp và bán doanh nghiệp tư nhân nêu trên, có thể xây dựng khái niệm về mua bán doanh nghiệp ở Việt Nam như sau: Mua bán doanh nghiệp là việc chủ sở hữu doanh nghiệp chuyển nhượng toàn bộ vốn hoặc chuyển nhượng phần vốn góp, cổ phần cho bên nhận chuyển nhượng, dẫn đến bên nhận chuyển nhượng có quyền sở hữu toàn bộ hoặc một phần doanh nghiệp và kiểm soát được hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp được mua lại.
2. Sáp nhập doanh nghiệp là gì?
Căn cứ quy định tại khoản 2 Điều 29 Luật Cạnh tranh 2018:
“Điều 29. Các hình thức tập trung kinh tế
…
2. Sáp nhập doanh nghiệp là việc một hoặc một số doanh nghiệp chuyển toàn bộ tài sản, quyền, nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp của mình sang một doanh nghiệp khác, đồng thời chấm dứt hoạt động kinh doanh hoặc sự tồn tại của doanh nghiệp bị sáp nhập.”
Như vậy, sáp nhập doanh nghiệp là việc một hoặc một số doanh nghiệp chuyển toàn bộ tài sản, quyền, nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp của mình sang một doanh nghiệp khác, đồng thời chấm dứt hoạt động kinh doanh hoặc sự tồn tại của doanh nghiệp bị sáp nhập.
3. Những công việc cần thực hiện trước khi mua bán, sáp nhập doanh nghiệp?
Hiện nay, pháp luật Việt Nam chưa có quy định cụ thể về những công việc cần thực hiện trước khi mua bán, sáp nhập doanh nghiệp. Nhưng để đảm bảo quá trình mua bán và sáp nhập doanh nghiệp diễn ra suôn sẻ và đạt kết quả tối ưu, chúng ta cần thực hiện các bước kiểm tra và đánh giá toàn diện trước khi tiến hành giao dịch. Các bước này bao gồm:
(i) Kiểm tra tài chính: Phân tích tài sản, nợ, thu nhập, chi phí và dòng tiền, đồng thời đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ để đảm bảo tính chính xác của báo cáo tài chính;
(ii) Kiểm tra hoạt động thương mại: Đánh giá môi trường kinh doanh, liệt kê thông tin về khách hàng, đối thủ cạnh tranh, và xây dựng các giả định kinh doanh để hỗ trợ việc kiểm tra tài chính;
(iii) Kiểm tra hồ sơ pháp lý: Rà soát thông tin, phát hiện lỗ hổng và đánh giá rủi ro pháp lý của doanh nghiệp;
(iv) Kiểm tra hồ sơ thuế: Phát hiện sai sót trong kê khai và nộp thuế, cũng như đánh giá rủi ro về thuế;
(v) Kiểm tra các hoạt động liên quan khác: Tùy thuộc vào đặc thù của doanh nghiệp, tiến hành kiểm tra các vấn đề liên quan;
(vi) Định giá và thương lượng giá trị: Dựa trên các đánh giá, định giá tài sản doanh nghiệp để làm cơ sở cho việc thương lượng giá trị giao dịch.
Trân trọng./.
