Phương án sử dụng lao động là gì? Phương án sử dụng lao động bao gồm những nội dung gì? Phải xây dựng phương án sử dụng lao động trong những trường hợp nào?

Luật sư cho tôi hỏi: Tôi là giám đốc một công ty cổ phần đang trong quá trình tái cơ cấu nội bộ để thay đổi công nghệ và tổ chức lại bộ máy hoạt động. Trong quá trình này, tôi được yêu cầu xây dựng phương án sử dụng lao động nhưng chưa rõ khái niệm này được hiểu như thế nào, bao gồm những nội dung gì và trong những trường hợp nào thì phải xây dựng phương án này? Tôi cần tìm hiểu cụ thể để thực hiện đúng theo quy định pháp luật.

MỤC LỤC

1. Phương án sử dụng lao động là gì?

2. Phương án sử dụng lao động bao gồm những nội dung gì?

3. Phải xây dựng phương án sử dụng lao động trong những trường hợp nào?

Trả lời:

1. Phương án sử dụng lao động là gì?

Theo quy định hiện hành thì chưa có quy định nào nêu rõ định nghĩa về phương án sử dụng lao động. Tuy nhiên, ta có thể hiểu phương án sử dụng lao động được xem như là một bản kế hoạch về việc sẽ điều chỉnh người lao động nhằm sắp xếp, bố trí, phân công lao động tại doanh nghiệp, được lập ra khi có sự thay đổi về số lượng người lao động trong doanh nghiệp.

2. Phương án sử dụng lao động bao gồm những nội dung gì?

Căn cứ theo khoản 1 Điều 44 Bộ luật Lao động 2019 quy định như sau:

“Điều 44. Phương án sử dụng lao động

1. Phương án sử dụng lao động phải có những nội dung chủ yếu sau đây:

a) Số lượng và danh sách người lao động tiếp tục được sử dụng, người lao động được đào tạo lại để tiếp tục sử dụng, người lao động được chuyển sang làm việc không trọn thời gian;

b) Số lượng và danh sách người lao động nghỉ hưu;

c) Số lượng và danh sách người lao động phải chấm dứt hợp đồng lao động;

d) Quyền và nghĩa vụ của người sử dụng lao động, người lao động và các bên liên quan trong việc thực hiện phương án sử dụng lao động;

đ) Biện pháp và nguồn tài chính bảo đảm thực hiện phương án.

…”

Theo đó, khi lập phương án sử dụng lao động thì phải bảo đảm đầy đủ những nội dung được quy định như trên.

3. Phải xây dựng phương án sử dụng lao động trong những trường hợp nào?

Căn cứ theo khoản 3, 4 Điều 42 và Điều 43 Bộ luật Lao động 2019 quy định như sau:

“Điều 42. Nghĩa vụ của người sử dụng lao động trong trường hợp thay đổi cơ cấu, công nghệ hoặc vì lý do kinh tế

...

3. Trường hợp thay đổi cơ cấu, công nghệ mà ảnh hưởng đến việc làm của nhiều người lao động thì người sử dụng lao động phải xây dựng và thực hiện phương án sử dụng lao động theo quy định tại Điều 44 của Bộ luật này; trường hợp có chỗ làm việc mới thì ưu tiên đào tạo lại người lao động để tiếp tục sử dụng.

4. Trong trường hợp vì lý do kinh tế mà nhiều người lao động có nguy cơ mất việc làm, phải thôi việc thì người sử dụng lao động phải xây dựng và thực hiện phương án sử dụng lao động theo quy định tại Điều 44 của Bộ luật này.

….”

Đồng thời, căn cứ theo Điều 43 Bộ luật Lao động 2019 quy định:

“Điều 43. Nghĩa vụ của người sử dụng lao động khi chia, tách, hợp nhất, sáp nhập; bán, cho thuê, chuyển đổi loại hình doanh nghiệp; chuyển nhượng quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản của doanh nghiệp, hợp tác xã

1. Trong trường hợp chia, tách, hợp nhất, sáp nhập; bán, cho thuê, chuyển đổi loại hình doanh nghiệp; chuyển nhượng quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản của doanh nghiệp, hợp tác xã mà ảnh hưởng đến việc làm của nhiều người lao động thì người sử dụng lao động phải xây dựng phương án sử dụng lao động theo quy định tại Điều 44 của Bộ luật này.

2. Người sử dụng lao động hiện tại và người sử dụng lao động kế tiếp có trách nhiệm thực hiện phương án sử dụng lao động đã được thông qua.

3. Người lao động bị thôi việc thì được nhận trợ cấp mất việc làm theo quy định tại Điều 47 của Bộ luật này.”

Như vậy, người sử dụng lao động phải xây dựng phương án sử dụng lao động trong các trường hợp sau:

- Trường hợp thay đổi cơ cấu, công nghệ mà ảnh hưởng đến việc làm của nhiều người lao động.

- Trường hợp vì lý do kinh tế mà nhiều người lao động có nguy cơ mất việc làm, phải thôi việc.

- Trường hợp chia, tách, hợp nhất, sáp nhập; bán, cho thuê, chuyển đổi loại hình doanh nghiệp; chuyển nhượng quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản của doanh nghiệp, hợp tác xã mà ảnh hưởng đến việc làm của nhiều người lao động.

Trân trọng./.