1. Giới thiệu tác giả

Cuốn sách "Quy trình pháp lý thu hồi đất, trưng dụng đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và giải quyết khiếu nại, tố cáo, khởi kiện của người có đất thu hồi, trưng dụng" được biên soạn bởi Luật sư Trần Thanh Tiến.

2. Tổng quan nội dung sách

Thu hồi đất, trưng dụng đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư là một chế định đặc biệt quan trọng của pháp luật về đất đai hiện nay, thậm chí là qua các thời kỳ phát triển đất nước kể từ lần đầu tiên Luật đất đai 1987 được thông qua.

Đến nay, chế định thu hồi đất, trưng dụng đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cơ bản đã dần hoàn thiện thông qua Luật đất đai năm 2013 cùng với đó là các Nghị định của Chính phủ và các Thông tư hướng dẫn thi hành tạo được hành lang pháp lý áp dụng thực hiện công tác thu hồi đất, trưng dụng đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được phần nào thuận lợi, dễ dàng hơn.

Tuy nhiên, thực tiễn thực thi đối với chế định này đã bộ lộ nhiều hạn chế yếu kém, bất cập và phát sinh nhiều hệ lụy khó lường trong các trường hợp phải thu hồi đấtm trưng dụng đất; đối tượng bị thu hồi, trưng dụng cho đến việc xác định điều kiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và giá trị bồi thường về đất, bồi thường thiệt hại về tài sản, sản xuất, kinh doanh cùng với đó là chính sách hỗ trợ, tái định cư về việc di chuyển chỗ ở , sản xuất, kinh doanh và giải quyết việc làm, đảm bảo đời sống cơ bản còn gây nhiều bức xúc trong nhân dân dẫn đến câu chuyện phát sinh nhiều hệ lụy xã hội về khiếu nại, khiếu kiện dai dẳng kéo dài nhiều năm vẫn chưa được giải quyết một cách thỏa đáng, thấu tình đạt lý làm cho tình chình chính trị - xã hội ngày càng trở nên bất ổn, phức tạp, diễn biến khó lường và khó kiểm soát.

Nguyên nhân sâu xa xuất phát từ cơ chế phối hợp giữa Nhà nước , nhà đầu tư và người dân chưa tạo được sự thống nhất cao, còn bất đồng về cách hiểu và vận dụng đối với chế định này. Hơn nữa, vấn đề thực thi công vụ của nhiều cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền cũng cần phải được xem xét đến trong việc nhận thức pháp luật tại nhiều nơi chưa đồng đều dẫn đến việc vận dụng và xử lý chưa thật sự linh hoạt, khéo léo với những tình huống nhạy cảm phát sinh; chế độ công khai thông tin nhiều nơi còn mập mờm thiếu minh bạch; chưa đảm bảo được quyền lợi tốt nhất cho người dân và sự tham gia giám sát của cộng đồng theo luật định.

Từ thực tiễn công tác và bằng am hiểu pháp lý của mình, Luật sư Trần Thanh Tiến đã biên soạn cuốn sách "Quy trình pháp lý thu hồi đất, trưng dựng đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và giải quyết khiếu nại, tố cáo, khởi kiện của người có đất thu hồi, trưng dụng" nhằm cung cấp tới bạn đọc một cách nhìn tổng quan dưới góc nhìn pháp lý về công tác thu hồi đất, trưng dụng đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải quyết hệ quả khiếu nại, khiếu kiện vượt cấp kéo dài khi Nhà nước thu hồi đất, trưng dụng đất. Góp phần thống nhất nhận thức chung về pháp luật và đồng thuận cao trong hành động.

Nội dung cuốn sách được tác giả triển khai các quy trình cụ thể gồm:

- Quy trình thu hồi đất, trưng dụng đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư;

- Quy trình phát triển dự án nhà ở để bố trí tái định cư;

- Quy trình giải quyết khiếu nại;

- Quy trình giải quyết tố cáo và Quy trình khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án có thẩm quyền.

3. Đánh giá bạn đọc

Thu hồi, trưng dụng đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư là những vấn đề tác động trực tiếp tới quyền và lợi ích chính đáng của người sử dụng đất. Song quy định pháp luật về đất đai trong lĩnh vực này lại được trình bày trong nhiều văn bản pháp lý, hơn thế nữa trong công tác triển khai thực tiễn có không ít trường hợp người có thẩm quyền thực hiện chưa đúng, chưa tốt vai trò của mình dẫn đến nhiều hệ lụy xấu trong công tác thu hồi, trưng dụng đất. Và thực tế thì, người sử dụng đất không phải ai cũng có đủ khả năng để tìm hiểu, rà soát và liên kết các vấn đề pháp lý liên quan một cách khoa học để chủ động trong việc bảo vệ quyền và lợi ích của mình cũng như kiểm soát hoạt động thực tiễn của cá nhân, cơ quan có thẩm quyền. Bởi vậy, cuốn sách "Quy trình pháp lý thu hồi đất, trưng dụng đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và giải quyết khiếu nại, tố cáo, khởi kiện của người có đất thu hồi, trưng dụng" do LS. Trần Thanh Tiến biên soạn thực sự là một tài liệu chất lượng và hữu ích đối với bạn đọc trong đó bao gồm cả cán bộ quản lý và người có đất bị thu hồi, trưng dụng.

Cũng giống như cuốn sách "Quy trình pháp lý đầu tư phát triển dự án nhà ở thương mại" đã biên soạn, tác giả không tập trung vào các vấn đề lý luận khoa học mà tập trung hệ thống hóa các quy định pháp luật hiện hành liên quan đế việc thu hồi đất, trưng dụng đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư và khái quát dưới dạng quy trình pháp lý khoa học thuận tiện cho người đọc theo dõi và áp dụng trong thực tiễn.

Được biên soạn bằng sự am hiểu pháp luật trong lĩnh vực đất đai và kinh nghiệm thực tế trong công tác pháp luật liên quan đến đất đai của tác giả, các nội dung được trình bày rất khoa học, rõ ràng, cập nhật theo các quy định pháp luật hiện hành giúp người đọc tiếp cận dễ dàng hơn, nắm bắt các vấn đề pháp lý nhanh hơn.

Sở hữu cuốn sách giúp bạn đọc tiết kiệm được nhiều thời gian tìm kiếm và chắt lọc các căn cứ pháp lý, hơn thế nữa giúp bạn chủ động trong việc tìm hiểu và cập nhật các kiến thức pháp lý cơ bản, quan trọng trong việc thu hồi đất, trưng dụng đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư. Từ đó nâng cao hiểu biết pháp luật cho người sử dụng đất, chủ động hơn trong việc bảo vệ các quyền và lợi ích chính đáng của mình. Cuốn sách cũng là cẩm nang hỗ trợ hiệu quả trong công tác quản lý, thực hiện thu hồi đất, trưng dụng đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư đối với cán bộ nhà nước.

4. Kết luận

Cuốn sách nhận được đánh giá tích cực từ bạn đọc như "sách rất cập nhật, bao quát được các ngành luật đem lại cho người đọc góc nhìn toàn diện, nội dung hay".

Trên đây là chia sẻ tổng quan về nội dung cuốn sách "Quy trình pháp lý thu hồi đất, trưng dụng đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và giải quyết khiếu nại, tố cáo, khởi kiện của người có đất thu hồi, trưng dụng". Hy vọng sẽ là thông tin hữu ích phục vụ bạn lựa chọn sách hiệu quả.

Trong chuyên mục "Sách luật" chúng tôi thường xuyên cập nhật những cuốn sách luật hay và bổ ích, rất mong nhận được sự quan tâm và theo dõi của bạn đọc nhiều hơn trong thời gian tới. Chúc các bạn đọc sách hiệu quả!

Cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn về thu hồi đất:

Cơ sở lý luận

Nhà nước thu hồi đất là việc Nhà nước quyết định thu lại quyền sử dụng đất của người được Nhà nước trao quyền sử dụng đất hoặc thu lại đất của người sử dụng đất vi phạm pháp luật về đất đai.

Sở dĩ Nhà nước có quyền thu hồi đất bởi Hiến pháp năm 2013 đã quy định rằng: "Đất đai, tài nguyên nước, tài nguyên khoáng sản, nguồn lợi ở vùng biển, vùng trời, tài nguyên thiên nhiên khác thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý". Trên cơ sở đó Luật đất đai một lần nữa khẳng định lại quyền sở hữu đất đai như sau: "Đất đai thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý. Nhà nước trao quyền sử dụng đất cho người sử dụng đất theo quy định của Luật đất đai."

Chính vì Nhà nước là chủ thể được hiến định và là đại diện chủ sở hữu, thống nhất quản lý và trao quyền sử dụng đất cho người sử dụng đất nên khi xét thấy cần thiết thi Nhà nước có quyền ra quyết định thu hồi lại quyền sử dụng đất của những người được Nhà nước trao quyền sử dụng đất. Tuy nhiên việc thu hồi đất của Nhà nước thì phải tuân thủ theo những nguyên tắc khuôn khổ luật định.

Cơ sở thực tiễn

Trong thời gian gần đây, vấn đề thực hiện cơ chế Nhà nước thu hồi đất của những người có đất thu hồi hiện đang bộc lộ nhiều bất cập trong thực tế triển khai, phần lớn đều để lại nhiều bức xúc từ những người có đất thu hồi. Điều này cũng dễ hiểu, bởi lẽ, mảnh đất được coi là nơi "an cư lạc nghiệp" của mình đang đứng trước nguy cơ bị "sang tên đổi chủ" và nhất là trong bối cảnh giá đất đang có xu hướng ngày một gia tăng như hiện nay ngay cả khi đất đó không được đưa vào khai thác, sử dụng. Thật không dễ dàng để từ bỏ, khi mà mảnh đất đó từ xưa đến nay không chỉ là tài sản có nghĩa về mặt vật chất mà nó còn mang ngặn ý nghĩa về mặt tinh thần, kể cả tâm linh tín ngưỡng, mảnh đất đó luôn gắn liền với hình ảnh cuộc sống sinh hoạt, lao động, sản xuất thường nhật hàng ngày của họ và đó cũng là một trong những lý do chínhđáng làm cho những người có đất thu hồi khó lòng mà chấp nhận được một sự ngã giá trao đổi, bồi hoàn nào khác và càng khó chấp nhận hơn khi mà giá trị họ nhận được lại quá nhỏ bé, không đáng là bao so với giá trị của chính thửa đất đó sau khi đã chuyển giao quyền sử dụng lại cho Nhà nước hoặc bên thứ ba khác. Chính từ những nội lo âu, bức xúc đó, nhiều người có đất thu hồi đã nảy sinh nhiều suy nghĩ tiêu cực, tập trung khiếu nại, khiếu kiện đông người, vuwtoj cấp và thậm chí là thực hiện những hành vi chống đối, chấp nhận vi phạm pháp luật về cố gắng đánh đổi, bảo vệ những thành quả, mồ hôi công sức lao động của mình nếu việc thu hồi đất không được thực hiện theo đúng trình tự, thủ tục luật định hoặc quyết định thu hồi đất là trái pháp luật.

Và không loại trừ những trường hợp, có một số cán bộ, công chức có phẩm chất đạo đức lối sống xuống cấp nhưng trình độ lại rất am hiểu về chuyên môn, nghiệp vụ và biết khai thác, lợi dụng kẽ hở của pháp luật và chính sách của Nhà nước một cách rất tinh vi để kết nối với các nhà đầu tư không chân chính tổ chức thực hiện cơ chế "đặc quyền" khi thu hồi đất nhằm trục lợi cho mưu cầu lợi ích cá nhân hoặc buông lỏng công tác quản lý, gây thất thoát không nhỏ cho ngân sách nhà nước, điều này không hẳn là không có và thực té những vụ đại án trong suốt thời gian qua cũng đã chứng minh cho chúng ta thấy được điều đó.