Trách nhiệm của Bộ Nội vụ và Bộ Tài chính trong việc thực hiện chính sách tinh giản biên chế theo mô hình chính quyền địa phương 02 cấp được quy định như thế nào?
Luật sư cho tôi hỏi: Các nội dung cụ thể về trách nhiệm được giao cho Bộ Nội vụ và Bộ Tài chính trong quá trình tổ chức thực hiện chính sách tinh giản biên chế theo quy định của pháp luật, nhằm đáp ứng yêu cầu sắp xếp tổ chức bộ máy và biên chế theo mô hình chính quyền địa phương 02 cấp, được quy định như thế nào? Mong nhận được sự giải đáp từ Luật sư, xin cảm ơn!
MỤC LỤC
Trả lời:
1. Tinh giản biên chế là gì?
Tinh giản biên chế được hiểu là việc đánh giá, phân loại, đưa ra khỏi biên chế những người dôi dư, không đáp ứng yêu cầu công việc, không thể tiếp tục bố trí sắp xếp công tác khác và giải quyết chế độ, chính sách đối với những người thuộc diện tinh giản biên chế.
Theo đó, tinh giản biên chế là một trong những giải pháp quan trọng nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước, thông qua việc loại bỏ khỏi biên chế những đối tượng không đáp ứng được yêu cầu công tác, không còn phù hợp với vị trí việc làm hoặc không thể bố trí sắp xếp lại công việc. Việc tinh giản biên chế là một chủ trương cần thiết nhằm xây dựng một bộ máy nhà nước tinh gọn, hoạt động hiệu lực và hiệu quả. Quá trình này được thực hiện dựa trên các căn cứ pháp lý rõ ràng, giúp loại bỏ những cá nhân không đủ năng lực, dôi dư, đồng thời đảm bảo quyền lợi chính đáng cho những người bị ảnh hưởng. Tinh giản biên chế không chỉ giúp tiết kiệm ngân sách nhà nước mà còn góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, thúc đẩy sự phát triển bền vững của đất nước.
2. Trách nhiệm của Bộ Nội vụ và Bộ Tài chính trong việc thực hiện chính sách tinh giản biên chế theo mô hình chính quyền địa phương 02 cấp được quy định như thế nào?
Căn cứ theo Điều 15 và 16 Nghị định số 154/2025/NĐ-CP ngày 15/6/2025 của Chính phủ về việc quy định tinh giản biên chế như sau:
“Điều 15. Trách nhiệm của Bộ Nội vụ
1. Kiểm tra việc thực hiện các quy định về tinh giản biên chế tại các bộ, ngành, địa phương.
2. Định kỳ trước ngày 31 tháng 3 hàng năm, báo cáo Thủ tướng Chính phủ tình hình thực hiện Nghị định này.”
và
“Điều 16. Trách nhiệm của Bộ Tài chính
1. Hướng dẫn việc xác định nguồn kinh phí và việc lập dự toán, quản lý, sử dụng và quyết toán kinh phí thực hiện chính sách tinh giản biên chế quy định tại Nghị định này.
2. Bố trí kinh phí để thực hiện tinh giản biên chế trình cấp có thẩm quyền quyết định theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước.
3. Tổng hợp, xử lý kinh phí tinh giản biên chế của các địa phương khi thẩm định nhu cầu và nguồn cải cách tiền lương của các địa phương hàng năm.
4. Chỉ đạo giải quyết chế độ bảo hiểm xã hội đối với đối tượng tinh giản biên chế theo quy định của Nghị định này.”
Bộ Nội vụ và Bộ Tài chính giữ vai trò nòng cốt trong việc phối hợp, hướng dẫn, kiểm tra và bảo đảm điều kiện thực hiện chính sách tinh giản biên chế khi triển khai mô hình chính quyền địa phương 02 cấp.
Cụ thể, Bộ Nội vụ chịu trách nhiệm theo dõi, kiểm tra việc thực hiện tinh giản biên chế tại các bộ, ngành, địa phương và định kỳ báo cáo Thủ tướng Chính phủ về tình hình thực hiện, góp phần bảo đảm sự thống nhất và kịp thời trong công tác quản lý nhà nước về tổ chức bộ máy và biên chế.
Trong khi đó, Bộ Tài chính có trách nhiệm hướng dẫn cụ thể về kinh phí, quy trình lập dự toán, phân bổ, sử dụng và quyết toán nguồn lực tài chính cho việc tinh giản biên chế; đồng thời bảo đảm nguồn ngân sách theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước. Bộ Tài chính cũng có trách nhiệm phối hợp trong công tác tổng hợp, thẩm định và chỉ đạo giải quyết các chế độ bảo hiểm xã hội liên quan đến các đối tượng thuộc diện tinh giản.
Như vậy, cả hai bộ đều đóng vai trò chủ chốt, mang tính bảo đảm cả về mặt thể chế chính sách (Bộ Nội vụ) và nguồn lực tài chính (Bộ Tài chính), tạo điều kiện cần và đủ để việc thực hiện chính sách tinh giản biên chế phục vụ chuyển đổi mô hình chính quyền địa phương hai cấp được triển khai đồng bộ, hiệu quả và đúng quy định pháp luật.
Trân trọng./.
