Nội dung hủy án:   

(i) Xét thấy, tại biên bản xem xét thẩm định tại chỗ ngày 06/7/2022 của Tòa án nhân dân huyện Di Linh (BL 264, 265, 266) thể hiện: “Hiện nay thửa đất do ông Phạm Bá M, bà Nguyễn Thị Thu T1 quản lý, sử dụng; 01 căn nhà cấp 4 hiện nay do ông Nguyễn Như L quản lý theo hợp đồng thuê nhà ở ngày 25/10/2014”. Như vậy, trên phần diện tích đất tranh chấp còn có là người khác đang quản lý, sử dụng; tuy nhiên Tòa án cấp sơ thẩm không đưa ông L vào tham gia tố tụng với tư cách là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan để làm về việc ông L sử dụng tài sản nói trên, cũng như ý kiến của ông L đối với yêu cầu của nguyên đơn là ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của ông L, vi phạm thủ tục tố tụng.

(ii) Bên cạnh đó, ngày 06/01/2012 bà N có thế chấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đối với thửa đất trên để vay tiền tại Ngân hàng thương mại cổ phần C1 – Chi nhánh B – Phòng G. Theo bà N trình bày thì đến ngày 09/12/2015 bà mới trả hết nợ cho Ngân hàng và lấy Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ra. Tuy nhiên, tại hồ sơ do Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai huyện D cung cấp thể hiện ngày 03/12/2013 Ngân hàng thương mại cổ phần C1 – Chi nhánh B – Phòng G có “Đơn yêu cầu xóa đăng ký thể chấp, bảo lãnh bằng quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất” đối với thửa đất số 01, tờ bản đồ 55 tại thị trấn D, huyện D, tỉnh Lâm Đồng và được thể hiện tại “Trang bổ sung Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất” của Giấy chứng nhận với nội dung “Ngày 04/9/2018, xóa nội dung thế chấp ngày 06/01/2012 theo hồ sơ số 032”. Như vậy, lời trình bày của bà N và tài liệu do Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai huyện D cung cấp là có sự mâu thuẫn về thời gian xóa thế chấp nhưng Tòa án cấp sơ thẩm chưa làm rõ ai là người thực hiện các thủ tục xóa thế chấp này, để từ đó làm căn cứ đảm bảo việc giải quyết vụ án một cách triệt để.

(iii) Ngoài ra, Tòa án cấp sơ thẩm tuyên bố hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa bà Đặng Thị N và ông Phạm Bá M (Giấy bán đất) ngày 10/12/2013 đối với diện tích đất 3.692m2, thửa đất số 01, tờ bản đồ số 55, tọa lạc tại thị trấn D, huyện D, tỉnh Lâm Đồng là vô hiệu theo yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn; bị đơn không đồng ý nhưng lại không giải quyết hậu quả của hợp đồng vô hiệu là không đúng với quy định của pháp luật, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của các bên đương sự.

(iv) Theo hướng dẫn tại đoạn 5 mục 2 phần II của Công văn số 64/TANDTCPC ngày 03/4/2019 của Tòa án nhân dân tối cao "Thông báo kết quả giải đáp trực tuyến một số vướng mắc về hình sự, dân sự và tố tụng hành chính"; trong trường hợp tuyên bố hợp đồng vô hiệu thì Tòa án phải phải kiến nghị cơ quan có thẩm quyền thu hồi hoặc xóa đăng ký biến động trong Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho bị đơn mới đảm bảo giải quyết triệt để vụ án. Cấp sơ thẩm cho rằng yêu cầu hủy Giấy chứng nhận nói trên là yêu cầu khởi kiện và đình chỉ việc giải quyết do đương sự rút yêu cầu là không đúng; dẫn đến khi Bản án có hiệu lực pháp luật thì Giấy chứng nhận được điều chỉnh sang tên bị đơn vẫn còn tồn tại; làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của nguyên đơn.

(v) Từ những phân tích trên, Tòa án cấp sơ thẩm đã vi phạm thủ tục tố tụng, đưa thiếu người tham gia tố tụng, chưa làm rõ những vấn đề vừa nêu; cấp phúc thẩm không thể khắc phục được nên cần chấp nhận kháng cáo của ông M để hủy toàn bộ Bản án sơ thẩm, giao hồ sơ cho Tòa án cấp sơ thẩm giải quyết lại theo thủ tục chung.