Quyết định giám đốc thẩm số 06/2024/HS-GĐT ngày 29/01/2024 của Tòa án nhân dân tối cao xét xử vụ án hình sự về tội “Buôn lậu” đối với bị cáo Lương Thị Kim C do có kháng nghị của Viện kiểm sát
Nội dung hủy án:
1. Về vai trò phạm tội của Lương Thị Kim C: Trong vụ án này, cùng thực hiện hành vi phạm tội với Lương Thị Kim C còn có đối tượng tên N, nhưng do chưa bắt được đối tượng tên N nên chưa đủ căn cứ xác định C là chủ lô hàng hoặc là chủ mưu trong vụ án này (như nhận định tại Kết luận điều tra và Cáo trạng). Tuy nhiên, theo nhận dạng của các anh Phùng Bảo V, Nguyễn Hoài D thì C là người nhận hàng ở Campuchia và kho hàng D7 tại số 448B Nguyễn Tất T, Thành phố Hồ Chí Minh là do C quản lý, sử dụng; theo thỏa thuận với N thì C là người nhận hàng để tiêu thụ trong nước kiếm lời. Do đó, phải xác định hành vi của C là đồng phạm tích cực như Tòa án cấp sơ thẩm đã nhận định, mà không phải là đồng phạm thứ yếu như nhận định của Tòa án cấp phúc thẩm.
2. Trong giai đoạn chuẩn bị xét xử phúc thẩm, Tòa án cấp phúc thẩm đã có văn bản gửi Hội đồng định giá tài sản trong tố tụng hình sự Quận 4 yêu cầu giải thích căn cứ định giá tài sản. Theo nội dung tại Công văn số 847/HĐĐG ngày 30/11/2020 và Công văn số 151/TCKH-HĐĐG ngày 22/3/2021 của Hội đồng định giá tài sản trong tố tụng hình sự Quận 4, thì phương pháp, quy trình thực hiện định giá tang vật trong vụ án này được Hội đồng định giá tiến hành phù hợp với quy định của pháp luật có liên quan và nêu rõ trường hợp “Tòa án nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh chưa đồng ý với Kết luận của Hội đồng định giá trong tố tụng hình sự Quận 4 thì có quyền yêu cầu định giá lại theo Điều 21, Điều 22 của Nghị định số 30/2018/NĐ-CP ngày 07/3/2018 của Chính phủ”. Tuy nhiên, sau khi nhận được văn bản nêu trên, Tòa án cấp phúc thẩm không căn cứ quy định tại Điều 218 Bộ luật Tố tụng hình sự và Điều 21 Nghị định số 30/2018/NĐ-CP ngày 07/3/2018 của Chính phủ để ban hành văn bản yêu cầu định giá lại tài sản gửi Hội đồng định giá tài sản cấp trên (là Hội đồng định giá tài sản Thành phố Hồ Chí Minh), mà lại căn cứ vào vận đơn, tờ khai hải quan thể hiện lô hàng có giá trị 68.192,74 USD (tương đương 1.568.433.000 đồng) để xác định giá trị lô hàng là vi phạm quy định về định giá tài sản.
3. Về hình phạt: Hành vi phạm tội của Lương Thị Kim C thuộc trường hợp quy định tại điểm a (vật phạm pháp trị giá 1.000.000.000 đồng trở lên) khoản 4 Điều 188 Bộ luật Hình sự, có khung hình phạt tù từ 12 năm đến 20 năm. Tòa án cấp sơ thẩm nhận định C có nhân thân tốt, phạm tội lần đầu, tại phiên tòa “thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải”, để áp dụng các tình tiết giảm nhẹ quy định tại điểm s khoản 1, khoản 2 Điều 51 Bộ luật Hình sự đối với C là có căn cứ. Tuy nhiên, Tòa án cấp sơ thẩm lại áp dụng thêm tình tiết giảm nhẹ “phạm tội nhưng chưa gây thiệt hại” quy định tại điểm h khoản 1 Điều 51 Bộ luật Hình sự là không phù hợp, nên xử phạt Lương Thị Kim C 05 năm tù là nhẹ. Tòa án cấp phúc thẩm đánh giá không đúng vai trò phạm tội của Lương Thị Kim C và áp dụng khoản 2 Điều 54 Bộ luật Hình sự là không đúng; đồng thời xác định không đúng giá trị của lô hàng thuốc tân dược, từ đó giảm hình phạt cho C xuống còn 02 năm 03 tháng tù là quá nhẹ và sai lầm nghiêm trọng.