Người thừa kế có quyền từ chối thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại không?

Luật sư cho tôi hỏi: Một người thân của tôi qua đời và để lại khoản nợ lớn. Tôi là người thừa kế nhưng không muốn gánh khoản nợ này. Vậy tôi có quyền từ chối thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại không? Nếu có, cần làm thủ tục gì?

MỤC LỤC

1. Người thừa kế có quyền từ chối thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại không

2. Hậu quả khi từ chối việc thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại

3. Lưu ý khi từ chối thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại

Trả lời:

1. Người thừa kế có quyền từ chối thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại không

Căn cứ theo Điều 620 của Bộ luật Dân sự 2015 quy định:

“Điều 620. Từ chối nhận di sản

1. Người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản, trừ trường hợp việc từ chối nhằm trốn tránh việc thực hiện nghĩa vụ tài sản của mình đối với người khác.

2. Việc từ chối nhận di sản phải được lập thành văn bản và gửi đến người quản lý di sản, những người thừa kế khác, người được giao nhiệm vụ phân chia di sản để biết.

3. Việc từ chối nhận di sản phải được thể hiện trước thời điểm phân chia di sản.”

Như vậy người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản và do đó có thể không phải thực hiện nghĩa vụ tài chính của người để lại di sản nếu họ quyết định từ chối thừa kế. Khi một cá nhân qua đời và để lại di sản cùng với các khoản nợ và nghĩa vụ tài chính, người thừa kế có quyền lựa chọn không nhận di sản, và theo đó, sẽ không phải chịu trách nhiệm thanh toán các khoản nợ này.

Quyền từ chối di sản bao gồm quyền từ chối các tài sản và quyền lợi tài chính cũng như nghĩa vụ đi kèm. Tuy nhiên, việc từ chối thừa kế phải tuân theo một số điều kiện:

- Thời hạn và thủ tục từ chối di sản: Người thừa kế phải từ chối di sản trước thời điểm phân chia di sản thừa kế. Sau thời hạn này, người th6ừa kế không thể từ chối di sản nếu đã có hành vi hưởng thụ hoặc quản lý di sản.

- Từ chối phải được thực hiện bằng văn bản: Việc từ chối di sản phải được thực hiện bằng văn bản, có xác nhận của các cơ quan có thẩm quyền như công chứng hoặc chứng thực, để đảm bảo tính hợp pháp và tránh tranh chấp về sau.

- Từ chối toàn bộ di sản và nghĩa vụ đi kèm: Người thừa kế phải từ chối toàn bộ phần di sản được hưởng. Không thể từ chối một phần di sản hoặc chỉ từ chối nghĩa vụ tài chính trong khi nhận phần tài sản có giá trị.

2. Hậu quả khi từ chối việc thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại

Khó khăn trong việc xác định giá trị thực tế của di sản và nghĩa vụ tài chính

Người thừa kế có thể gặp khó khăn trong việc xác định rõ ràng giá trị thực tế của di sản cũng như tổng các khoản nợ và nghĩa vụ tài chính của người để lại di sản. Điều này có thể dẫn đến việc người thừa kế không có đầy đủ thông tin khi quyết định từ chối hay nhận di sản.

Mâu thuẫn giữa các người thừa kế

Trong nhiều trường hợp có nhiều người thừa kế, việc một số người thừa kế từ chối di sản có thể gây mâu thuẫn với những người còn lại. Người từ chối có thể khiến phần nghĩa vụ tài chính của người còn lại tăng lên, gây tranh chấp hoặc bất đồng trong gia đình.

Rủi ro từ các khoản nợ không rõ ràng

Nếu người để lại di sản có các khoản nợ không rõ ràng hoặc chưa được khai báo đầy đủ, người thừa kế có thể gặp rủi ro pháp lý và tài chính sau khi đã quyết định nhận di sản. Việc từ chối di sản vì lo ngại các khoản nợ tiềm ẩn có thể là một giải pháp, nhưng sẽ làm giảm quyền lợi của người thừa kế đối với tài sản.

Pháp lý phức tạp với người thừa kế là người nước ngoài

Nếu người thừa kế là người nước ngoài, việc từ chối di sản và nghĩa vụ tài chính có thể trở nên phức tạp hơn do các yêu cầu pháp lý về lãnh sự và xác nhận quyền thừa kế. Quá trình này có thể kéo dài và gây khó khăn trong việc từ chối quyền thừa kế đúng thời hạn.

3. Lưu ý khi từ chối thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại

Xác định rõ giá trị tài sản và nghĩa vụ tài chính

Người thừa kế nên cố gắng xác định rõ ràng giá trị của toàn bộ di sản và các khoản nợ, nghĩa vụ tài chính mà người để lại di sản chưa hoàn thành. Điều này giúp họ có đầy đủ thông tin để đưa ra quyết định nhận hoặc từ chối di sản.

Thực hiện thủ tục từ chối trong thời hạn pháp luật quy định

Nếu người thừa kế quyết định từ chối di sản, họ nên hoàn thành thủ tục từ chối trước thời điểm phân chia di sản thừa kế. Việc từ chối sau thời hạn hoặc không tuân thủ đúng quy trình có thể khiến người thừa kế vẫn phải chịu trách nhiệm với nghĩa vụ tài chính của người để lại di sản.

Bạn có quyền từ chối nhận di sản thừa kế nếu không muốn gánh khoản nợ. Tuy nhiên, nếu bạn từ chối, bạn phải làm thủ tục từ chối nhận di sản bằng văn bản gửi đến cơ quan có thẩm quyền trước thời điểm phân chia di sản thừa kế. Nếu bạn không từ chối, bạn sẽ phải chịu trách nhiệm với nghĩa vụ tài sản của người chết trong phạm vi di sản mà bạn nhận.

Trân trọng./.