1. Giải thích từ ngữ

Giả mạo chức vụ, cấp bậc, vị trí công tác được hiểu là hành vi của một người không có chức vụ, cấp bậc, vị trí công tác nhưng đã mạo danh là mình có chức vụ, cấp bậc, vị trí công tác đó để thể hiện hành vi trái pháp luật.

2. Tội danh

“Điều 339. Tội giả mạo chức vụ, cấp bậc, vị trí công tác

Người nào giả mạo chức vụ, cấp bậc, vị trí công tác thực hiện hành vi trái pháp luật nhưng không nhằm mục đích chiếm đoạt tài sản, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.”

3. Cấu thành tội phạm

3.1. Khách thể của tội phạm

Hành vi giả mạo chức vụ, cấp bậc xâm phạm đến hoạt động đúng đắn của các cơ quan Nhà nước, lực lượng vũ trang. Cụ thể là xâm phạm đến trật tự quản lý hành chính nhà nước về chức vụ, cấp bậc, vị trí công tác trong cơ quan, tổ chức, đơn vị lực lượng vũ trang.

Đối tượng tác động là chức vụ cấp bậc, vị trí công tác mà nhà nước quy định cho cán bộ, nhân viên trong các cơ quan, tổ chức, đơn vị lực lượng vũ trang.

3.2. Mặt khách quan của tội phạm

Hành vi khách quan: Tội này bao gồm các hành vi giả mạo liên quan đến chức vụ, cấp bậc, và vị trí công tác, cụ thể là:

• Giả mạo chức vụ: Cung cấp thông tin sai lệch về chức vụ mà người phạm tội đảm nhận hoặc muốn đảm nhận trong cơ quan, tổ chức. Ví dụ, một cá nhân không phải là trưởng phòng nhưng tự xưng là trưởng phòng để yêu cầu quyền lợi hoặc hưởng lợi ích từ việc lạm dụng chức vụ. Có thể thông qua việc sử dụng giấy tờ, hồ sơ giả mạo, hoặc thực hiện các hành động khác nhằm tạo ấn tượng về chức vụ không có thật. Ví dụ, một cá nhân có thể sử dụng con dấu giả hoặc giấy tờ giả để chứng minh có chức vụ cao hơn thực tế.
• Giả mạo cấp bậc: Thay đổi, trình bày sai lệch cấp bậc của mình trong cơ quan, tổ chức, nhằm đạt được mục tiêu hoặc quyền lợi không hợp pháp. Ví dụ, một cá nhân có cấp bậc thấp nhưng tự xưng là có cấp bậc cao hơn để gây ấn tượng hoặc yêu cầu những quyền lợi cao hơn. Có thể thông qua việc tạo ra hoặc sử dụng giấy tờ chứng minh cấp bậc giả, hoặc hành động giả mạo trong các tình huống cụ thể như khi làm việc với đối tác hoặc khách hàng.
• Giả mạo vị trí công tác: Cung cấp thông tin sai lệch về vị trí công tác hiện tại hoặc trong quá khứ của mình trong cơ quan, tổ chức. Ví dụ, một cá nhân có thể giả vờ là một người có trách nhiệm quản lý hoặc điều hành trong khi thực tế không có vị trí đó. Thực hiện các hành động như tham gia vào các cuộc họp, đàm phán, hoặc ký kết hợp đồng với thông tin sai lệch về vị trí công tác của mình.

Hậu quả: Hành vi giả mạo có thể dẫn đến các hậu quả nghiêm trọng như:

• Gây rối loạn trong công tác quản lý và tổ chức: Khi thông tin giả mạo về chức vụ, cấp bậc, hoặc vị trí công tác được sử dụng, có thể dẫn đến sự nhầm lẫn, xáo trộn trong hoạt động của cơ quan, tổ chức. Điều này có thể ảnh hưởng đến việc phân công công việc, ra quyết định và phối hợp giữa các bộ phận.
• Ảnh hưởng đến quyết định và hành vi của người khác: Những người bị lừa dối bởi thông tin giả mạo có thể đưa ra quyết định không chính xác hoặc hành động dựa trên cơ sở thông tin sai lệch, dẫn đến các hậu quả không mong muốn.
• Thiệt hại về tài chính và uy tín: Các cơ quan, tổ chức có thể chịu thiệt hại về tài chính và uy tín nếu thông tin giả mạo bị phát hiện, dẫn đến mất lòng tin từ đối tác, khách hàng hoặc công chúng.

Mối quan hệ nhân quả: Mối quan hệ nhân quả giữa hành vi giả mạo và hậu quả là rõ ràng. Hành vi giả mạo chức vụ, cấp bậc, hoặc vị trí công tác trực tiếp dẫn đến việc thông tin sai lệch được sử dụng, gây ra các hậu quả như rối loạn trong tổ chức, lừa dối người khác, và thiệt hại tài chính hoặc uy tín.

3.3. Mặt chủ quan của tội phạm

Lỗi: Lỗi của người phạm tội trong trường hợp này là lỗi cố ý. Người phạm tội thực hiện hành vi giả mạo với ý thức và ý định tạo ra thông tin sai lệch về chức vụ, cấp bậc, hoặc vị trí công tác.

Động cơ: Động cơ của người phạm tội có thể bao gồm:

• Vụ lợi cá nhân: Mục đích cá nhân của người phạm tội có thể là để đạt được lợi ích hoặc quyền lợi không hợp pháp bằng cách giả mạo chức vụ, cấp bậc, hoặc vị trí công tác.
• Tạo ấn tượng không đúng: Đôi khi động cơ có thể là để tạo ra ấn tượng hoặc gây ảnh hưởng đối với người khác dựa trên thông tin sai lệch về chức vụ hoặc cấp bậc.

Mục đích: Mục đích của hành vi giả mạo có thể là để thu lợi cá nhân, đạt được quyền lợi không hợp pháp, hoặc gây ảnh hưởng đến người khác bằng cách giả vờ có chức vụ, cấp bậc, hoặc vị trí công tác không thực tế.

3.4. Chủ thể của tội phạm

Chủ thể của tội giả mạo chức vụ, cấp bậc, vị trí công tác là các cá nhân từ đủ 16 tuổi trở lên và có năng lực trách nhiệm hình sự. Chủ thể này có thể là bất kỳ cá nhân nào có khả năng thực hiện hành vi giả mạo với ý thức và mục đích vi phạm pháp luật, không nhất thiết phải là cán bộ, công chức hoặc người đang giữ chức vụ, cấp bậc trong cơ quan nhà nước.

Trân trọng./.