1. Giải thích từ ngữ

Vi phạm quy định về hoạt động xuất bản được hiểu là hành vi không chấp hành hoặc chấp hành không đúng các quy định của Nhà nước về xuất bản, về phát hành các loại sách, báo, đĩa âm thanh, băng âm thanh, đĩa hình, băng hình hoặc các ấn phẩm khác.

2. Tội danh

“Điều 344. Tội vi phạm quy định về hoạt động xuất bản

1. Người nào vi phạm quy định về hoạt động xuất bản thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm:

a) In 2.000 bản trở lên đối với từng xuất bản phẩm mà không có quyết định xuất bản, không có giấy phép xuất bản tài liệu không kinh doanh hoặc không có bản thảo đã được ký duyệt theo quy định của pháp luật;

b) Xuất bản, in hoặc phát hành xuất bản phẩm đã bị đình chỉ phát hành, bị thu hồi, tịch thu, cấm lưu hành, tiêu hủy hoặc nhập khẩu trái phép với số lượng 500 bản trở lên đối với từng xuất bản phẩm;

c) Xuất bản, phát hành xuất bản phẩm điện tử có nội dung bị cấm, không có quyết định xuất bản hoặc không có bản thảo đã được ký duyệt theo quy định của pháp luật.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 05 năm:

a) Có tổ chức;

b) Thay đổi, làm sai lệch nội dung bản thảo đã được ký duyệt hoặc bản thảo tài liệu không kinh doanh đã có dấu của cơ quan cấp giấy phép xuất bản để xuất bản bản thảo có nội dung bị cấm theo quy định của Luật Xuất bản;

c) Phát hành xuất bản phẩm có nội dung bị cấm theo quy định của Luật Xuất bản.

3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.”

3. Cấu thành tội phạm

3.1. Khách thể của tội phạm

Khách thể của tội phạm này là trật tự quản lý hành chính về lĩnh vực xuất bản. Đối tượng tác động của tội phạm này là sách, báo, đĩa âm thanh, băng âm thanh, đĩa hình, băng hình hoặc các ấn phẩm khác được xuất bản trái phép hoặc phát hành trái phép.

3.2. Mặt khách quan của tội phạm

Các hành vi cấu thành tội phạm này bao gồm:

• Xuất bản các ấn phẩm trái pháp luật: Đây là hành vi xuất bản các sách, báo, tài liệu, tờ rơi, hoặc các ấn phẩm khác mà không có giấy phép hoặc không tuân thủ quy định của pháp luật. Ví dụ: in sách mà chưa được cấp giấy phép của cơ quan có thẩm quyền.
• Phát hành ấn phẩm có nội dung bị cấm: Xuất bản và phát hành các tài liệu có nội dung vi phạm pháp luật như tài liệu có nội dung phản động, kích động bạo lực, kỳ thị tôn giáo hoặc sắc tộc, hoặc các nội dung có tính chất đồi trụy.
• In ấn các ấn phẩm không qua kiểm duyệt: Việc in ấn các tài liệu mà chưa qua kiểm duyệt, không đúng với bản thảo đã được phê duyệt cũng là một hành vi vi phạm.

Hành vi vi phạm quy định về xuất bản có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng như:

• Gây hoang mang, mất ổn định trong xã hội: Các ấn phẩm có nội dung sai lệch, kích động có thể gây hoang mang trong dư luận, làm ảnh hưởng đến trật tự an toàn xã hội.
• Xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp: Các tài liệu không qua kiểm duyệt có thể xâm phạm đến quyền tác giả, quyền sở hữu trí tuệ, và các quyền lợi hợp pháp của tổ chức và cá nhân khác.
• Gây tổn hại đến uy tín và hiệu quả quản lý của nhà nước: Việc vi phạm các quy định về xuất bản làm suy giảm uy tín của cơ quan quản lý nhà nước trong việc kiểm soát hoạt động xuất bản, dẫn đến mất lòng tin của xã hội.

Trong tội phạm này, phải xác định rõ mối quan hệ nhân quả giữa hành vi vi phạm và hậu quả. Tức là, hậu quả nêu trên phải xuất phát trực tiếp từ hành vi vi phạm quy định về hoạt động xuất bản. Ví dụ, việc xuất bản một cuốn sách chứa nội dung phản động dẫn đến việc sách này được phát tán rộng rãi, gây rối loạn trong xã hội và ảnh hưởng đến an ninh quốc gia.

3.3. Mặt chủ quan của tội phạm

Lỗi của người phạm tội trong trường hợp này là lỗi cố ý. Người phạm tội nhận thức được hành vi xuất bản của mình là trái pháp luật, biết rõ việc xuất bản mà không có giấy phép, hoặc xuất bản các nội dung bị cấm, sẽ gây ra hậu quả nghiêm trọng, nhưng vẫn cố tình thực hiện.

Động cơ của người phạm tội có thể là vì lợi ích kinh tế (muốn thu lợi nhuận từ việc phát hành các ấn phẩm không được phép), hoặc vì mục đích cá nhân như muốn tuyên truyền một nội dung cụ thể, truyền bá tư tưởng hoặc thông tin sai lệch. Tuy nhiên, động cơ này không bắt buộc phải xác định để khởi tố tội phạm.

Mục đích của người phạm tội thường là nhằm đạt được lợi ích kinh tế, tuyên truyền tư tưởng, hoặc phát tán thông tin mà họ muốn, dù biết rằng hành vi của mình là trái pháp luật và có thể gây hậu quả nghiêm trọng.

3.4. Chủ thể của tội phạm

Chủ thể của tội phạm này là cá nhân từ đủ 16 tuổi trở lên, có đủ năng lực trách nhiệm hình sự. Chủ thể có thể là bất kỳ ai tham gia vào quá trình xuất bản như tác giả, biên tập viên, chủ nhà xuất bản hoặc những người liên quan khác trong quá trình in ấn và phát hành các ấn phẩm. Ngoài ra, người chỉ đạo hoặc tổ chức thực hiện hành vi vi phạm cũng có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Trân trọng./.