1. Giải thích từ ngữ

Sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng hoặc mua bán trái phép chất cháy, chất độc được hiểu là hành vi làm ra, cất giữ, chuyển dịch, bán hay mua chất cháy, chất độc.

2. Tội danh

“Điều 311. Tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng hoặc mua bán trái phép chất cháy, chất độc 

1. Người nào sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng hoặc mua bán trái phép chất cháy, chất độc, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm:

a) Có tổ chức;

b) Vật phạm pháp có số lượng lớn;

c) Làm chết người;

d) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;

đ) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%;

e) Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;

g) Vận chuyển, mua bán qua biên giới;

h) Tái phạm nguy hiểm.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:

a) Vật phạm pháp có số lượng rất lớn;

b) Làm chết 02 người;

c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 122% đến 200%;

d) Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng.

4. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 15 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân:

a) Vật phạm pháp có số lượng đặc biệt lớn;

b) Làm chết 03 người trở lên;

c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên;

d) Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên.

5. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt quản chế hoặc cấm cư trú từ 01 năm đến 05 năm.”

3. Cấu thành tội phạm

3.1. Khách thể của tội phạm

Tội phạm xâm phạm vào những quy định của Nhà nước về sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng và mua bán chất cháy, chất độc.

Chất cháy, chất độc là những chất có khả năng hủy hoại môi trường sống, có khả năng gây ra thiệt hại cho tính mạng, sức khỏe của con người và các sinh vật. Vì vậy, Nhà nước quản lý chặt chẽ chỉ những cơ quan, tổ chức nào được phép của Nhà nước mới được quyền sản xuất, tàng trữ, sử dụng, vận chuyển hoặc mua bán những chất này.

3.2. Mặt khách quan của tội phạm

Hành vi phạm tội bao gồm:

• Sản xuất trái phép: Chế tạo hoặc sản xuất chất cháy hoặc chất độc mà không có giấy phép hoặc không tuân thủ các quy định của pháp luật.
• Tàng trữ trái phép: Lưu giữ các chất cháy hoặc chất độc mà không có giấy phép hoặc không tuân thủ quy định về bảo quản và an toàn.
• Vận chuyển trái phép: Chuyển giao các chất cháy hoặc chất độc mà không có giấy phép hoặc không tuân thủ các quy định về an toàn trong quá trình vận chuyển.
• Sử dụng trái phép: Sử dụng các chất cháy hoặc chất độc không đúng mục đích hoặc không theo quy định của pháp luật.
• Mua bán trái phép: Giao dịch mua bán các chất cháy hoặc chất độc mà không được phép theo quy định pháp luật.

Hậu quả có thể xảy ra bao gồm:

• Nguy cơ đối với sức khỏe con người: Các chất cháy và chất độc có thể gây ra ngộ độc, bệnh tật nghiêm trọng, hoặc tử vong.
• Ô nhiễm môi trường: Việc tàng trữ, vận chuyển, hoặc xử lý chất cháy và chất độc không đúng cách có thể gây ô nhiễm đất, nước và không khí, làm tổn hại đến hệ sinh thái.
• Nguy cơ an ninh: Việc sử dụng trái phép chất cháy có thể dẫn đến các sự cố cháy nổ, gây nguy hiểm cho cộng đồng và an ninh công cộng.

Mối quan hệ nhân quả: Cần chứng minh rằng hành vi vi phạm quy định về quản lý chất cháy, chất độc là nguyên nhân dẫn đến các hậu quả nêu trên. Mối quan hệ nhân quả này thể hiện sự liên kết giữa hành vi phạm tội và hậu quả cụ thể gây ra.

3.3. Mặt chủ quan của tội phạm

Lỗi có thể là:

• Cố ý: Người phạm tội biết rõ hành vi của mình là vi phạm pháp luật nhưng vẫn thực hiện. Ví dụ, người sản xuất hoặc mua bán chất độc biết rõ các quy định pháp luật nhưng vẫn tiếp tục thực hiện hành vi vi phạm.
• Vô ý: Người phạm tội không nhận thức được hành vi của mình là vi phạm pháp luật hoặc không dự đoán được hậu quả của hành vi. Ví dụ, người tàng trữ chất cháy không biết rằng việc tàng trữ không đúng quy định có thể gây ra nguy hiểm.

Động cơ có thể bao gồm:

• Lợi ích kinh tế: Có thể vì lợi nhuận từ việc sản xuất, mua bán các chất này mà không tuân thủ quy định pháp luật.
• Thiếu hiểu biết: Đôi khi động cơ có thể là do thiếu hiểu biết về các quy định pháp luật hoặc quy trình an toàn liên quan đến chất cháy và chất độc.

Mục đích có thể bao gồm:

• Sử dụng cho mục đích bất hợp pháp: Ví dụ, sử dụng chất cháy để gây ra cháy nổ, hoặc sử dụng chất độc để ngộ độc hoặc gây hại cho người khác.
• Tránh các quy định pháp luật: Ví dụ, nhằm giảm chi phí hoặc tránh các quy định an toàn khi sản xuất hoặc vận chuyển chất cháy, chất độc.

3.4. Chủ thể của tội phạm

• Cá nhân: Cá nhân phải từ đủ 16 tuổi trở lên mới chịu trách nhiệm hình sự về tội này. Cá nhân phải có đủ năng lực hành vi hình sự, nghĩa là phải có khả năng nhận thức và điều khiển hành vi của mình.
• Tổ chức: Pháp nhân thương mại và các tổ chức khác có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu hành vi vi phạm liên quan đến sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng hoặc mua bán trái phép chất cháy, chất độc xảy ra trong quá trình hoạt động của tổ chức.

Trân trọng./.