1. Giải thích từ ngữ

Hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng vũ khí quân dụng, trang bị kỹ thuật quân sự được hiểu là hành vi phá hủy hoặc làm giảm khả năng hoạt động của các vũ khí và thiết bị quân sự với mục đích hoặc ý định gây thiệt hại, làm chúng không thể sử dụng hoặc hoạt động hiệu quả.

2. Tội danh

“Điều 413. Tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng vũ khí quân dụng, trang bị kỹ thuật quân sự

1. Người nào hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng vũ khí quân dụng, trang bị kỹ thuật quân sự, nếu không thuộc một trong các trường hợp quy định tại Điều 114 và Điều 303 của Bộ luật này, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 12 năm:

a) Trong chiến đấu;

b) Trong khu vực có chiến sự;

c) Lôi kéo người khác phạm tội;

d) Gây hậu quả nghiêm trọng.

3. Phạm tội gây hậu quả rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân.”

3. Cấu thành tội phạm

3.1. Khách thể của tội phạm

Tội hủy hoại vũ khí quân dụng, phương tiện kỹ thuật quân sự không chỉ xâm phạm quyền sở hữu của Nhà nước đối với tài sản đặc biệt này, mà còn làm suy yếu sức mạnh và khả năng sẵn sàng chiến đấu của Quân đội.

Đối tượng bị xâm phạm trong tội này là các vũ khí quân dụng và phương tiện kỹ thuật quân sự được trang bị cho Quân đội hoặc do Quân đội quản lý.

Theo Điều 3 Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ năm 2017 sửa đổi, bổ sung năm 2019 quy định:

“Điều 3. Giải thích từ ngữ

…

2. Vũ khí quân dụng bao gồm:

a) Vũ khí được chế tạo, sản xuất bảo đảm tiêu chuẩn kỹ thuật, thiết kế của nhà sản xuất hợp pháp, được trang bị cho lực lượng vũ trang nhân dân và các lực lượng khác theo quy định của Luật này để thi hành công vụ, bao gồm:

Súng cầm tay: súng ngắn, súng trường, súng tiểu liên, súng trung liên, súng chống tăng, súng phóng lựu;

Vũ khí hạng nhẹ: súng đại liên, súng cối, súng ĐKZ, súng máy phòng không, tên lửa chống tăng cá nhân;

Vũ khí hạng nặng: máy bay chiến đấu, trực thăng vũ trang, xe tăng, xe thiết giáp, tàu chiến, tàu ngầm, pháo mặt đất, pháo phòng không, tên lửa;

Bom, mìn, lựu đạn, ngư lôi, thủy lôi; đạn sử dụng cho các loại vũ khí quy định tại điểm này;

b) Vũ khí được chế tạo, sản xuất thủ công hoặc công nghiệp, không theo tiêu chuẩn kỹ thuật, thiết kế của nhà sản xuất hợp pháp, có khả năng gây sát thương, nguy hại cho tính mạng, sức khỏe của con người, phá hủy kết cấu vật chất tương tự như vũ khí quy định tại điểm a khoản này, không được trang bị cho lực lượng vũ trang nhân dân và các lực lượng khác quy định tại Điều 18 của Luật này để thi hành công vụ.”

Như vậy, khách thể của tội phạm là quyền sở hữu của Nhà nước đối với vũ khí quân dụng, trang bị kỹ thuật quân sự và sức mạnh; khả năng sẵn sàng chiến đấu của Quân đội.

3.2. Mặt khách quan của tội phạm

Hành vi phạm tội:

• Hủy hoại: Là hành vi phá hoại hoàn toàn hoặc làm mất khả năng sử dụng của vũ khí quân dụng, trang bị kỹ thuật quân sự. Hành vi này có thể bao gồm việc đập phá, làm nổ, hoặc sử dụng các biện pháp vật lý khác để làm cho thiết bị không còn khả năng hoạt động.
• Cố ý làm hư hỏng: Là hành vi làm giảm chức năng hoặc hiệu quả sử dụng của vũ khí quân dụng, trang bị kỹ thuật quân sự mà không phá hủy hoàn toàn. Ví dụ như làm sai lệch thông số kỹ thuật, làm rò rỉ dầu, hoặc phá hỏng các bộ phận quan trọng của thiết bị.

Hậu quả trực tiếp của hành vi này là vũ khí hoặc trang bị bị hủy hoại hoặc bị hư hỏng, dẫn đến việc giảm khả năng chiến đấu hoặc mất khả năng sử dụng. Hậu quả gián tiếp có thể bao gồm việc ảnh hưởng đến khả năng phòng vệ quốc gia, gây thiệt hại lớn về mặt kinh tế và an ninh.

Hậu quả không phải dấu hiệu bắt buộc của cấu thành tội phạm do tội phạm có cấu thành hình thức. Tội phạm hoàn thành kể từ thời điểm hành vi hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng vũ khí quân dụng, trang bị kỹ thuật quân sự xảy ra.

3.3. Mặt chủ quan của tội phạm

Tội phạm này được thực hiện với lỗi cố ý trực tiếp. Người phạm tội ý thức rõ ràng rằng hành vi của mình gây nguy hiểm cho xã hội, dự đoán được hậu quả sẽ xảy ra và mong muốn điều đó.

Mục đích của hành vi phạm tội không nhất thiết là yếu tố cần thiết để cấu thành tội danh này. Tuy nhiên, nếu hành vi được thực hiện với mục đích chống lại chính quyền nhân dân, thì người phạm tội sẽ bị xử lý theo tội phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (Điều 114).

3.4. Chủ thể của tội phạm

Chủ thể của tội phạm này là chủ thể đặc biệt, chỉ những người được quy định tại Điều 392 Bộ luật Hình sự mới có thể thực hiện tội phạm, bao gồm:

“Điều 392. Những người phải chịu trách nhiệm hình sự về các tội xâm phạm nghĩa vụ, trách nhiệm của quân nhân

1. Quân nhân tại ngũ, công nhân, viên chức quốc phòng.

2. Quân nhân dự bị trong thời gian tập trung huấn luyện.

3. Dân quân, tự vệ trong thời gian phối thuộc với quân đội trong chiến đấu, phục vụ chiến đấu.

4. Công dân được trưng tập vào phục vụ trong quân đội.”

Ngoài ra, người phạm tội phải đáp ứng đủ điều kiện về tuổi chịu trách nhiệm hình sự và có đầy đủ năng lực chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật Hình sự, theo Điều 12 Bộ luật Hình sự, chủ thể của tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng vũ khí quân dụng, trang bị kỹ thuật quân sự là người từ đủ 16 tuổi trở lên.

Trân trọng./.