1. Giải thích từ ngữ

Ngược đãi tù binh, hàng binh được hiểu là hành vi xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm và chế độ của tù binh, hàng binh, gây hậu quả nghiêm trọng, đến mức phải bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

2. Tội danh

“Điều 420. Tội ngược đãi tù binh, hàng binh

Người nào ngược đãi tù binh, hàng binh, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 01 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.”

3. Cấu thành tội phạm

3.1. Khách thể của tội phạm

Khách thể của tội phạm là tính mạng, sức khoẻ, danh dự và nhân phẩm của tù binh, hàng binh và Điều ước quốc tế mà Việt Nam đã tham gia kí kết.

3.2. Mặt khách quan của tội phạm

Hành vi phạm tội

• Tra tấn thể xác: Hành vi này bao gồm việc gây ra đau đớn hoặc thương tích cho tù binh hoặc hàng binh bằng các phương pháp như đánh đập, đốt cháy, hoặc sử dụng các công cụ gây thương tổn khác.
• Đối xử tồi tệ về tinh thần: Bao gồm các hành vi như xúc phạm, đe dọa, hoặc bắt tù binh và hàng binh phải chịu đựng sự nhục mạ, điều kiện sống khắc nghiệt hoặc không công bằng.
• Thiếu chăm sóc y tế và dinh dưỡng: Là việc không cung cấp các dịch vụ y tế cần thiết hoặc thực phẩm và nước uống đủ để đảm bảo sức khỏe của tù binh và hàng binh.
• Cưỡng bức lao động: Buộc tù binh và hàng binh phải làm việc nặng nhọc hoặc không phù hợp với tình trạng sức khỏe của họ.

Hậu quả: Ngược đãi có thể dẫn đến đau đớn thể xác, thương tích, hoặc tình trạng sức khỏe xấu đi của tù binh và hàng binh, có thể gây ra các bệnh tật hoặc chấn thương nghiêm trọng. Các hành vi xúc phạm, đe dọa và nhục mạ có thể dẫn đến tình trạng stress tâm lý, trầm cảm, và tổn thương tinh thần nghiêm trọng.

Bên cạnh đó, ngược đãi làm giảm phẩm giá và nhân phẩm của tù binh và hàng binh, ảnh hưởng đến sự tôn trọng cơ bản đối với con người. Theo Công ước quốc tế Giơ-ne-vơ 1949 về tù binh, hàng binh mà Nhà nước xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã phê chuẩn thì tù binh, hàng binh được bảo đảm về tính mạng, sức khoẻ, danh dự và nhân phẩm. Hành vi ngược đãi có thể làm giảm danh tiếng và uy tín của bên thực hiện, gây chỉ trích từ cộng đồng quốc tế và ảnh hưởng đến các mối quan hệ quốc tế.

3.3. Mặt chủ quan của tội phạm

Tội phạm được thực hiện do lỗi cố ý, có thể là cố ý trực tiếp hoặc cố ý gián tiếp. Người phạm tội nhận thức được hành vi của mình là nguy hiểm cho xã hội, thấy trước được hậu quả do hành vi của mình gây ra, mong muốn hoặc có ý thức để mặc cho hậu quả đó xảy ra.

3.4. Chủ thể của tội phạm

Chủ thể của tội phạm này là chủ thể đặc biệt, chỉ những người được quy định tại Điều 392 Bộ luật Hình sự mới có thể thực hiện tội phạm, bao gồm:

“Điều 392. Những người phải chịu trách nhiệm hình sự về các tội xâm phạm nghĩa vụ, trách nhiệm của quân nhân

1. Quân nhân tại ngũ, công nhân, viên chức quốc phòng.

2. Quân nhân dự bị trong thời gian tập trung huấn luyện.

3. Dân quân, tự vệ trong thời gian phối thuộc với quân đội trong chiến đấu, phục vụ chiến đấu.

4. Công dân được trưng tập vào phục vụ trong quân đội.”

Ngoài ra, người phạm tội phải đáp ứng đủ điều kiện về tuổi chịu trách nhiệm hình sự và có đầy đủ năng lực chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật Hình sự, theo Điều 12 Bộ luật Hình sự, chủ thể của tội ngược đãi tù binh, hàng binh là người từ đủ 16 tuổi trở lên.

Trân trọng./.