1. Giải thích từ ngữ

Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân được hiểu là hành vi lợi dụng các quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do tín ngưỡng, tôn giáo, tự do hội họp, lập hội và các quyền tự do dân chủ khác xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.

2. Tội danh

“Điều 331. Tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân

1. Người nào lợi dụng các quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do tín ngưỡng, tôn giáo, tự do hội họp, lập hội và các quyền tự do dân chủ khác xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.

2. Phạm tội gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.”

3. Cấu thành tội phạm

3.1. Khách thể của tội phạm

Tội phạm này xâm phạm lợi ích Nhà nước, quyền lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân thông qua việc lợi dụng các quyền tự do dân chủ của mình do Hiến pháp quy định.

3.2. Mặt khách quan của tội phạm

Hành vi của tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân bao gồm:

• Lợi dụng quyền tự do dân chủ: Sử dụng quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do hội họp, hoặc quyền tự do khác để thực hiện các hành vi xâm phạm. Ví dụ: phát tán thông tin sai lệch, tuyên truyền kích động chống đối chính quyền hoặc phá hoại trật tự công cộng.
• Thực hiện hành vi xâm phạm: Các hành vi cụ thể có thể bao gồm việc viết bài báo, phát biểu công khai, tổ chức các hoạt động tập trung, hoặc truyền bá thông tin có nội dung xâm phạm đến lợi ích của Nhà nước hoặc quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
• Tổ chức hoặc tham gia các hoạt động bất hợp pháp: Tổ chức hoặc tham gia vào các hoạt động nhằm mục đích phá hoại, gây rối, hoặc chống đối chính quyền, tổ chức hoặc cá nhân.

Hậu quả của hành vi lợi dụng quyền tự do dân chủ có thể bao gồm:

• Sự suy giảm uy tín của Nhà nước: Hành vi xâm phạm có thể dẫn đến việc giảm lòng tin của công chúng đối với các cơ quan nhà nước, làm suy yếu sự ổn định và an ninh của Nhà nước.
• Tổn hại quyền và lợi ích hợp pháp: Các tổ chức và cá nhân bị xâm phạm có thể gặp phải thiệt hại về tài sản, danh dự, nhân phẩm, hoặc các quyền hợp pháp khác.
• Gây rối trật tự công cộng: Các hành vi này có thể dẫn đến tình trạng bất ổn xã hội, gây rối loạn trật tự công cộng.

Mối quan hệ nhân quả giữa hành vi và hậu quả là rõ ràng:

• Nguyên nhân: Hành vi lợi dụng quyền tự do dân chủ là nguyên nhân trực tiếp gây ra các hậu quả nêu trên. Hành vi này làm tổn hại đến lợi ích của Nhà nước và quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
• Hậu quả: Các tổn hại về uy tín của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân là kết quả tất yếu của hành vi lợi dụng quyền tự do dân chủ để xâm phạm.

3.3. Mặt chủ quan của tội phạm

Lỗi của người phạm tội là lỗi cố ý. Người phạm tội nhận thức được rằng hành vi của mình là vi phạm pháp luật và có khả năng gây tổn hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, nhưng vẫn cố ý thực hiện.

Động cơ phạm tội có thể bao gồm:

• Mưu cầu lợi ích cá nhân: Để đạt được các lợi ích cá nhân, như danh tiếng, quyền lực, hoặc lợi ích vật chất.
• Chống đối hoặc phản kháng: Để phản đối hoặc chống lại các chính sách hoặc hành động của chính quyền hoặc các tổ chức.

Mục đích của người phạm tội là nhằm gây tổn hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, thông qua việc lợi dụng quyền tự do dân chủ để thực hiện các hành vi xâm phạm.

3.4. Chủ thể của tội phạm

Chủ thể của tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân là bất kỳ người nào từ đủ 16 tuổi trở lên, có năng lực trách nhiệm hình sự. Chủ thể cần có khả năng nhận thức và điều khiển hành vi của mình, đồng thời hiểu rõ rằng hành vi của họ vi phạm pháp luật và có khả năng gây tổn hại đến lợi ích của Nhà nước cũng như quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.

Trân trọng./.