1. Giải thích từ ngữ

Điều khiển tàu bay vi phạm quy định về hàng không của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam được hiểu là hành vi của người điều khiển tàu bay vào hoặc ra khỏi Việt Nam mà vi phạm các quy định về hàng không của nước CHXHCN Việt Nam và không thuộc trường hợp phạm tội gián điệp quy định tại Điều 110 BLHS và tội xâm phạm an ninh lãnh thổ quy định tại Điều 111 BLHS.

2. Tội danh

“Điều 283. Tội điều khiển tàu bay vi phạm quy định về hàng không của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam

1. Người nào điều khiển tàu bay vào hoặc ra khỏi Việt Nam mà vi phạm quy định về hàng không của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 110 và Điều 111 của Bộ luật này, thì bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 03 năm.

2. Phạm tội gây hậu quả nghiêm trọng, thì bị phạt tiền từ 300.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.

3. Phạm tội gây hậu quả rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng, thì bị phạt tiền từ 1.000.000.000 đồng đến 3.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 05 năm đến 12 năm.”

3. Cấu thành tội phạm

3.1. Khách thể của tội phạm

Tội phạm này xâm phạm đến trật tự an toàn hàng không và sự tuân thủ quy định pháp lý trong hoạt động hàng không. Khách thể của tội phạm là sự an toàn và hiệu quả trong việc vận hành tàu bay, bao gồm:

• An toàn hàng không: Đảm bảo rằng các hoạt động hàng không không gây ra nguy cơ tai nạn hoặc sự cố cho hành khách, phi hành đoàn, và tài sản.
• Tuân thủ quy định pháp lý: Đảm bảo rằng các hoạt động liên quan đến tàu bay được thực hiện đúng theo các quy định và tiêu chuẩn của pháp luật.

3.2. Mặt khách quan của tội phạm

Tội điều khiển tàu bay vi phạm quy định về hàng không bao gồm việc thực hiện các hành vi điều khiển tàu bay không tuân thủ các quy định, tiêu chuẩn pháp lý và hướng dẫn kỹ thuật về hàng không. Các hành vi này có thể bao gồm:

• Vi phạm quy trình vận hành: Thực hiện các thao tác không đúng quy định trong quá trình cất cánh, bay, hoặc hạ cánh, dẫn đến việc tàu bay không hoạt động an toàn.
• Không tuân thủ quy định về bảo trì: Điều khiển tàu bay mà không thực hiện đầy đủ các quy trình bảo trì và kiểm tra định kỳ, dẫn đến nguy cơ hỏng hóc hoặc sự cố kỹ thuật.
• Vi phạm quy định về đào tạo: Điều khiển tàu bay trong khi không đáp ứng yêu cầu về đào tạo và chứng chỉ cần thiết theo quy định pháp luật.

Hành vi vi phạm quy định về hàng không có thể dẫn đến:

• Nguy cơ tai nạn hàng không: Hành vi vi phạm có thể tạo ra tình huống nguy hiểm, dẫn đến tai nạn hàng không hoặc sự cố nghiêm trọng.
• Thiệt hại về tài sản: Hành vi này có thể gây thiệt hại về tài sản của hãng hàng không, hành khách, hoặc các bên liên quan.
• Ảnh hưởng đến an toàn và trật tự hàng không: Vi phạm có thể gây ra sự gián đoạn trong hoạt động hàng không, ảnh hưởng đến trật tự và an toàn giao thông hàng không.

Cần chứng minh rằng hậu quả nghiêm trọng là kết quả trực tiếp từ hành vi điều khiển tàu bay vi phạm quy định. Mối quan hệ nhân quả cần được xác định để chứng minh rằng hành vi vi phạm đã dẫn đến các hậu quả cụ thể.

3.3. Mặt chủ quan của tội phạm

Tội phạm này được thực hiện với lỗi cố ý hoặc vô ý:

• Cố ý: Người phạm tội biết rõ rằng hành vi của mình vi phạm quy định pháp lý về hàng không và có mục đích hoặc mong muốn hành vi của mình sẽ dẫn đến các hậu quả đó.
• Vô ý: Người phạm tội không nhận thức được hành vi của mình là vi phạm quy định, hoặc không lường trước được hậu quả nghiêm trọng có thể xảy ra từ hành vi của mình, nhưng lẽ ra phải nhận thức được điều đó.

3.4. Chủ thể của tội phạm

Chủ thể của tội phạm này là bất kỳ cá nhân nào có thẩm quyền điều khiển tàu bay, bao gồm:

• Phi công: Những người trực tiếp điều khiển tàu bay, có trách nhiệm đảm bảo rằng việc điều khiển được thực hiện đúng theo quy định và tiêu chuẩn.
• Nhân viên điều hành hàng không: Những người tham gia vào việc giám sát, kiểm soát hoạt động hàng không và có vai trò trong việc đảm bảo việc tuân thủ quy định.

Chủ thể phải là người có đủ năng lực trách nhiệm hình sự, tức là người đủ tuổi chịu trách nhiệm và không mắc các bệnh lý tâm thần hoặc bệnh lý khác ảnh hưởng đến khả năng nhận thức hoặc điều khiển hành vi.

Trân trọng./.