1. Giải thích từ ngữ
Vi phạm quy định về duy tu, sửa chữa, quản lý công trình giao thông được hiểu là hành vi của người có trách nhiệm trong việc duy tu, sửa chữa, quản lý các công trình giao thông đường bộ, đường sắt, đường thủy, đường không mà vi phạm các quy định về duy tu, sửa chữa, quản lý các công trình đó.
2. Tội danh
“Điều 281. Tội vi phạm quy định về duy tu, sửa chữa, quản lý công trình giao thông
1. Người nào có trách nhiệm trong việc duy tu, sửa chữa, quản lý công trình giao thông đường bộ, đường sắt, đường thủy, đường không mà có một trong các hành vi sau đây, dẫn đến hậu quả làm chết người, gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên hoặc gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121% hoặc gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng, thì bị phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
a) Không thực hiện hoặc thực hiện không đúng quy định về duy tu, bảo dưỡng, quản lý để công trình giao thông không bảo đảm an toàn kỹ thuật và tiêu chuẩn kỹ thuật;
b) Không khắc phục kịp thời đối với công trình giao thông bị hư hỏng, đe dọa an toàn giao thông;
c) Không thực hiện hoặc thực hiện không đúng biện pháp hướng dẫn, điều khiển giao thông, đặt biển hiệu, cọc tiêu, rào chắn ngăn ngừa tai nạn khi công trình giao thông đã bị hư hại mà chưa kịp hoặc đang tiến hành duy tu, sửa chữa;
d) Không thực hiện hoặc thực hiện không đúng quy định về kiểm tra và thực hiện biện pháp bảo đảm an toàn giao thông trên đoạn đường đèo dốc nguy hiểm, đoạn đường có đá lở, đất sụt, nước ngập hoặc trên đoạn đường có nguy cơ không bảo đảm an toàn giao thông;
đ) Không có biện pháp xử lý kịp thời và biện pháp ngăn ngừa tai nạn khi phát hiện hoặc nhận được tin báo công trình giao thông thuộc thẩm quyền quản lý của mình bị hư hỏng;
e) Không thực hiện hoặc thực hiện không đúng quy định về đặt tín hiệu phòng vệ khi thi công, sửa chữa công trình giao thông;
g) Không thu dọn, thanh thải biển hiệu phòng vệ, rào chắn, phương tiện, vật liệu khi thi công xong;
h) Vi phạm quy định khác về duy tu, sửa chữa, quản lý công trình giao thông.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:
a) Làm chết 02 người;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 122% đến 200%;
c) Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 06 năm đến 15 năm:
a) Làm chết 03 người trở lên;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên;
c) Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên.
4. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.”
3. Cấu thành tội phạm
3.1. Khách thể của tội phạm
Tội phạm này xâm phạm đến trật tự, an toàn giao thông và an toàn của các công trình giao thông, cụ thể là việc đảm bảo các công trình giao thông được duy tu, sửa chữa và quản lý đúng cách để ngăn ngừa tai nạn giao thông và bảo vệ an toàn cho người và tài sản. Khách thể của tội phạm là trật tự an toàn giao thông và sự an toàn của các công trình hạ tầng giao thông.
3.2. Mặt khách quan của tội phạm
Người phạm tội thực hiện các hành vi sau:
- Không thực hiện, thực hiện không đúng hoặc không đầy đủ: Những hành vi này bao gồm việc không tiến hành duy tu, sửa chữa, quản lý công trình giao thông theo đúng quy định pháp luật, hoặc thực hiện các công việc này một cách cẩu thả, không đảm bảo chất lượng và an toàn.
- Lơ là trong quản lý: Việc thiếu giám sát, kiểm soát trong quá trình duy tu, sửa chữa hoặc quản lý công trình giao thông cũng được coi là hành vi vi phạm.
Hậu quả của hành vi này có thể là sự xuống cấp của công trình giao thông, tai nạn giao thông gây thiệt hại về người và tài sản, hoặc các nguy cơ tiềm ẩn gây mất an toàn giao thông. Tội phạm này có thể cấu thành dù hậu quả chưa xảy ra, miễn là hành vi vi phạm quy định đã được xác định và có khả năng gây nguy hiểm.
Nếu có hậu quả xảy ra, phải chứng minh rằng hậu quả đó là kết quả trực tiếp từ việc vi phạm quy định về duy tu, sửa chữa, quản lý công trình giao thông.
3.3. Mặt chủ quan của tội phạm
Tội phạm này được thực hiện với lỗi vô ý hoặc cố ý:
- Vô ý: Người phạm tội không nhận thức đầy đủ về tính nguy hiểm của hành vi của mình hoặc không lường trước được hậu quả có thể xảy ra, nhưng có thể và cần phải nhận thức được điều đó.
- Cố ý: Người phạm tội nhận thức được hành vi của mình là vi phạm nhưng vẫn thực hiện hoặc bỏ mặc hậu quả xảy ra.
3.4. Chủ thể của tội phạm
Chủ thể của tội phạm này thường là những cá nhân có trách nhiệm và thẩm quyền trong việc duy tu, sửa chữa, quản lý công trình giao thông, chẳng hạn như các kỹ sư, quản lý dự án, nhà thầu, hoặc các cán bộ quản lý trong cơ quan nhà nước có liên quan. Chủ thể phải là người có đủ năng lực trách nhiệm hình sự, đủ tuổi chịu trách nhiệm và không mắc các bệnh lý ảnh hưởng đến khả năng nhận thức hoặc điều khiển hành vi.
Trân trọng./.