1. Giải thích từ ngữ
Tổ chức đua xe trái phép được hiểu là hành vi tổ chức, sắp xếp hoặc điều hành các hoạt động đua xe trên đường bộ hoặc tại các khu vực công cộng mà không có sự cho phép của cơ quan có thẩm quyền.
2. Tội danh
“Điều 265. Tội tổ chức đua xe trái phép
1. Người nào tổ chức trái phép việc đua xe ô tô, xe máy hoặc các loại xe khác có gắn động cơ, thì bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 04 năm đến 10 năm:
a) Tổ chức cho 10 xe tham gia trở lên trong cùng một lúc hoặc tổ chức 02 cuộc đua xe trở lên trong cùng một lúc;
b) Tổ chức cá cược;
c) Chống lại người có trách nhiệm bảo đảm trật tự, an toàn giao thông hoặc người có trách nhiệm giải tán cuộc đua xe trái phép;
d) Tại nơi tập trung đông dân cư;
đ) Tháo dỡ thiết bị an toàn khỏi phương tiện đua;
e) Làm chết người;
g) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
h) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%;
i) Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;
k) Tái phạm về tội này hoặc tội đua xe trái phép.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 08 năm đến 15 năm:
a) Làm chết 02 người;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 122% đến 200%;
c) Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng;
d) Tái phạm nguy hiểm.
4. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân:
a) Làm chết 03 người trở lên;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên;
c) Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên.
5. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng.”
3. Cấu thành tội phạm
3.1. Khách thể của tội phạm
Hành vi nêu trên xâm phạm đến quy định về trật tự an toàn giao thông đường bộ. Đối tượng tác động của tội phạm này là người đua xe, người cổ vũ đua xe chứ không phải phương tiện dùng để đua là ô tô, xe máy hoặc các loại xe khác có gắn động cơ.
3.2. Mặt khách quan của tội phạm
Tội tổ chức đua xe trái phép có thể được phân tích thành các hành vi khách quan cụ thể như sau:
- Tổ chức cuộc đua xe trái phép: Hành vi này bao gồm việc chuẩn bị và tổ chức các cuộc đua xe mà không có sự cho phép của cơ quan chức năng. Điều này bao gồm việc lập kế hoạch, chọn địa điểm, thu hút người tham gia và tổ chức sự kiện.
Ví dụ: Một nhóm người quyết định tổ chức đua xe máy trên một con đường vắng vào cuối tuần. Họ thông báo về cuộc đua qua mạng xã hội, thuê một khu vực đường phố và chuẩn bị các thiết bị cần thiết. Họ không xin phép cơ quan chức năng và sự kiện dẫn đến tình trạng giao thông hỗn loạn.
- Sắp xếp, điều hành các hoạt động đua xe:Hành vi này liên quan đến việc điều phối các hoạt động của cuộc đua, bao gồm việc phân công nhiệm vụ cho các thành viên, thiết lập lộ trình đua và đảm bảo mọi thứ diễn ra theo kế hoạch.
Ví dụ: Một cá nhân tổ chức đua xe ô tô và đảm nhận vai trò điều hành. Họ chỉ định các vị trí cho các tay đua, thiết lập các điểm kiểm tra và cắm cờ để báo hiệu các đoạn đường khác nhau trong cuộc đua. Họ cũng chuẩn bị các giải thưởng cho người thắng cuộc.
- Tạo điều kiện cho cuộc đua diễn ra:Hành vi này bao gồm việc tạo ra các điều kiện cần thiết để cuộc đua có thể diễn ra, chẳng hạn như chuẩn bị cơ sở vật chất, cung cấp tài chính, hoặc quảng bá sự kiện.
Ví dụ: Một tổ chức thuê một đoạn đường công cộng để tổ chức đua xe, trang bị các thiết bị như biển báo và rào chắn, và quảng cáo sự kiện trên các phương tiện truyền thông. Họ thậm chí còn tổ chức các hoạt động bên lề như âm nhạc và thức ăn để thu hút khán giả.
Hậu quả:
- Nguy cơ tai nạn giao thông: Các cuộc đua xe trái phép thường diễn ra trong điều kiện không kiểm soát được, gây ra nguy cơ tai nạn giao thông cao và làm tăng số vụ tai nạn, thương tích hoặc tử vong.
Ví dụ: Một cuộc đua xe trái phép trên đường phố gây ra một vụ tai nạn nghiêm trọng, làm một số người bị thương và hư hỏng nhiều xe hơi. Những tay đua không tuân thủ quy tắc giao thông và không có bảo hiểm, dẫn đến tình trạng hỗn loạn.
- Thiệt hại về tài sản: Tai nạn và sự hỗn loạn trong các cuộc đua xe trái phép có thể gây thiệt hại lớn về tài sản, bao gồm hư hỏng xe cộ và cơ sở hạ tầng giao thông.
Ví dụ: Một cuộc đua xe trái phép làm hư hỏng nhiều xe cộ và gây ra sự hư hại cho các đèn giao thông, biển báo và vỉa hè xung quanh khu vực diễn ra đua xe.
- Mất trật tự công cộng: Các cuộc đua xe trái phép có thể gây ra sự mất trật tự công cộng, tạo ra tiếng ồn, làm gián đoạn sinh hoạt bình thường của người dân và gây căng thẳng trong cộng đồng.
Ví dụ: Cuộc đua xe kéo dài suốt đêm, làm ồn ào và gây phiền toái cho cư dân sống gần khu vực tổ chức đua. Điều này dẫn đến khiếu nại từ cộng đồng và tăng cường sự căng thẳng xã hội.
Lưu ý: Hậu quả không cần là dấu hiệu bắt buộc của tội danh này.
3.3. Mặt chủ quan của tội phạm
Tội phạm được thực hiện dưới hình thức lỗi cố ý, người phạm tội nhận thức được tính chất và hậu quả nguy hiểm của việc đua xe nhưng vi động cơ, mục đích khác nhau nên vẫn đứng ra tổ chức cuộc đua.
3.4. Chủ thể của tội phạm
Chủ thể của tội phạm là người từ đủ tuổi trở lên có đầy đủ năng lực trách nhiệm hình sự.
Độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự về tội mua bán trái phép chất ma túy là từ đủ 16 tuổi trở lên đối với tội phạm theo khoản 1 Điều 265 và từ đủ 14 tuổi trở lên đối với tội phạm theo khoản 2,3,4 của Điều luật này.
Trân trọng./.