1. Giải thích từ ngữ

Gây rối trật tự phiên tòa, phiên họp được hiểu là hành vi thóa mạ, xúc phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm của Thẩm phán, Hội thẩm, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng khác hoặc người tham gia phiên tòa, phiên họp hoặc có hành vi đập phá tài sản tại phiên toà, phiên họp.

2. Tội danh

“Điều 391. Tội gây rối trật tự phiên tòa, phiên họp

1. Người nào tại phiên tòa, phiên họp mà thóa mạ, xúc phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm của Thẩm phán, Hội thẩm, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng khác hoặc người tham gia phiên tòa, phiên họp hoặc có hành vi đập phá tài sản, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 178 của Bộ luật này, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 02 năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 03 năm:

a) Dẫn đến phải dừng phiên tòa, phiên họp;

b) Hành hung Thẩm phán, Hội thẩm, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng khác, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 134 của Bộ luật này.”

3. Cấu thành tội phạm

3.1. Khách thể của tội phạm

Tội gây rối trật tự phiên tòa, phiên họp xâm phạm đến hoạt động đúng đắn của cơ quan tiến hành tố tụng và cơ quan tổ chức các phiên họp. Việc duy trì trật tự trong phiên tòa hoặc phiên họp là điều kiện cần thiết để đảm bảo hoạt động của cơ quan này diễn ra suôn sẻ, đúng quy định của pháp luật.

3.2. Mặt khách quan của tội phạm

Hành vi gây rối trật tự phiên tòa, phiên họp là hành vi tác động trực tiếp đến không khí nghiêm trang, kỷ luật của phiên tòa hoặc phiên họp, làm ảnh hưởng đến quá trình diễn ra hoạt động xét xử hoặc nghị sự. Những hành vi này bao gồm:

• Lời nói: Các hành vi như la hét, chửi bới, phát ngôn không đúng mực, gây kích động hoặc đe dọa trong phiên tòa, phiên họp. Ví dụ, một người đứng lên chửi mắng thẩm phán hoặc bên đối lập trong phiên tòa, gây ra sự hỗn loạn trong phòng xử án.
• Hành động: Các hành vi như cử chỉ, hành động gây mất trật tự, xô xát với người khác, phá hoại tài sản trong phòng xử án hoặc hội trường. Ví dụ, một người tham gia phiên tòa ném đồ vật về phía thẩm phán hoặc xông vào đánh nhau với người khác trong phòng xử án.
• Hành vi khác: Bất kỳ hành vi nào khác cản trở sự diễn ra bình thường của phiên tòa hoặc phiên họp, như việc không tuân thủ hướng dẫn của cán bộ tòa án, làm ồn hoặc phát tán tài liệu không phù hợp trong phiên tòa, phiên họp.

Hành vi gây rối này có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng như:

• Gián đoạn hoạt động: Phiên tòa, phiên họp bị gián đoạn hoặc tạm dừng do mất trật tự, làm cho quá trình xét xử hoặc nghị sự không thể tiếp tục diễn ra. Ví dụ, thẩm phán buộc phải tạm dừng phiên tòa để ổn định trật tự khi có người gây rối, làm mất thời gian và ảnh hưởng đến quá trình xét xử.
• Ảnh hưởng đến kết quả phiên tòa: Sự mất trật tự có thể gây ảnh hưởng đến tâm lý của những người tham gia phiên tòa, đặc biệt là các bị cáo, nhân chứng hoặc thẩm phán, dẫn đến việc xét xử hoặc nghị sự có thể bị sai lệch, thiếu khách quan.

3.3. Mặt chủ quan của tội phạm

Hành vi gây rối trật tự phiên tòa, phiên họp được thực hiện với lỗi cố ý trực tiếp. Người phạm tội nhận thức rõ hành vi của mình là gây rối trật tự và biết rằng hành vi này sẽ dẫn đến hậu quả làm gián đoạn hoặc cản trở hoạt động của phiên tòa, phiên họp, nhưng vẫn cố tình thực hiện.

Động cơ của người phạm tội có thể khác nhau tùy vào hoàn cảnh và mục đích cá nhân, chẳng hạn như:

• Phản đối quyết định hoặc hành vi của tòa án: Người phạm tội có thể không đồng ý với phán quyết, quyết định của tòa án hoặc hành vi của thẩm phán, công tố viên, luật sư, dẫn đến việc gây rối để thể hiện sự phản đối.
• Gây áp lực lên phiên tòa hoặc phiên họp: Một số trường hợp người phạm tội muốn gây áp lực lên cơ quan xét xử, nghị sự để đạt được lợi ích cá nhân hoặc nhóm.
• Mục đích cá nhân: Có thể chỉ đơn giản là muốn gây sự chú ý, làm gián đoạn phiên tòa hoặc phiên họp để đạt được một mục đích cá nhân nào đó

Mục đích của người phạm tội có thể là nhằm làm gián đoạn quá trình xét xử, nghị sự hoặc gây áp lực để đạt được một kết quả có lợi cho mình hoặc cho nhóm mình đại diện. Mục đích này có thể mang tính cá nhân hoặc liên quan đến lợi ích nhóm.

3.4. Chủ thể của tội phạm

Chủ thể của tội này là bất kỳ cá nhân nào có đủ năng lực trách nhiệm hình sự và từ đủ 16 tuổi trở lên. Tội này không yêu cầu chủ thể phải có đặc điểm cụ thể về chức vụ, quyền hạn hoặc vai trò trong phiên tòa, phiên họp. Do đó, bất kỳ người tham dự nào, từ bị cáo, luật sư, nhân chứng đến người theo dõi phiên tòa, đều có thể trở thành chủ thể của tội phạm nếu thực hiện hành vi gây rối.

Trân trọng./.