Phạm nhân là ai? Quyền và nghĩa vụ của phạm nhân là gì?
Luật sư cho tôi hỏi: Bạn trai tôi ẩu đả gây thương tích cho người khác, bị Tòa án tuyên phạt 2 năm tù giam. Hiện anh ấy đã bắt đầu chấp hành án tại trại giam. Tôi muốn hỏi rằng bạn trai tôi có được xem là phạm nhân hay không? Trong thời gian này thì anh ấy có quyền và nghĩa vụ như thế nào. Nhờ luật sư giải đáp giúp tôi.
MỤC LỤC
2. Quyền và nghĩa vụ của phạm nhân là gì?
Trả lời:
1. Phạm nhân là ai?
Căn cứ theo quy định tại khoản 2 Điều 3 Luật Thi hành án hình sự năm 2019 định nghĩa phạm nhân như sau:
“Điều 3. Giải thích từ ngữ
Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:
…
2. Phạm nhân là người đang chấp hành án phạt tù có thời hạn, tù chung thân.”
Như vậy, phạm nhân là người đã bị Tòa án tuyên là có tội, đang phải chấp hành hình phạt tù có thời hạn, tù chung thân theo bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật.
Bên cạnh đó, khoản 1 Điều 38 Bộ luật Hình sự năm 2015 định nghĩa “tù có thời hạn” như sau:
“Điều 38. Tù có thời hạn
1. Tù có thời hạn là buộc người bị kết án phải chấp hành hình phạt tại cơ sở giam giữ trong một thời hạn nhất định.
Tù có thời hạn đối với người phạm một tội có mức tối thiểu là 03 tháng và mức tối đa là 20 năm.
Thời gian tạm giữ, tạm giam được trừ vào thời hạn chấp hành hình phạt tù, cứ 01 ngày tạm giữ, tạm giam bằng 01 ngày tù.”
Theo đó, trường hợp bạn trai của bạn bị Tòa án tuyên phạt 2 năm tù giam được xem là tù có thời hạn.
Từ những quy định trên, có thể kết luận rằng bạn trai của bạn được xem là phạm nhân do đang phải chấp hành hình phạt tù có thời hạn.
2. Quyền và nghĩa vụ của phạm nhân là gì?
Căn cứ theo Điều 27 Luật Thi hành án hình sự năm 2019, quyền và nghĩa vụ của phạm nhân bao gồm:
“Điều 27. Quyền và nghĩa vụ của phạm nhân
1. Phạm nhân có các quyền sau đây:
a) Được bảo hộ tính mạng, sức khỏe, tài sản, tôn trọng danh dự, nhân phẩm; được phổ biến quyền và nghĩa vụ của mình, nội quy cơ sở giam giữ phạm nhân;
b) Được bảo đảm chế độ ăn, ở, mặc, đồ dùng sinh hoạt cá nhân, chăm sóc y tế theo quy định; gửi, nhận thư, nhận quà, tiền; đọc sách, báo, nghe đài, xem truyền hình phù hợp với điều kiện của nơi chấp hành án;
c) Được tham gia hoạt động thể dục, thể thao, sinh hoạt văn hóa, văn nghệ;
d) Được lao động, học tập, học nghề;
đ) Được gặp, liên lạc với thân nhân, đại diện cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân; đối với phạm nhân là người nước ngoài được thăm gặp, tiếp xúc lãnh sự;
e) Được tự mình hoặc thông qua người đại diện để thực hiện giao dịch dân sự theo quy định của pháp luật;
g) Được bảo đảm quyền khiếu nại, tố cáo; được đề nghị xét đặc xá, bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật;
h) Được tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, hưởng chế độ, chính sách về bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật;
i) Được sử dụng kinh sách, bày tỏ niềm tin tín ngưỡng, tôn giáo theo quy định của pháp luật;
k) Được khen thưởng khi có thành tích trong quá trình chấp hành án.
2. Phạm nhân có các nghĩa vụ sau đây:
a) Chấp hành bản án, quyết định của Tòa án có hiệu lực pháp luật, quyết định của cơ quan quản lý thi hành án hình sự, cơ quan thi hành án hình sự trong quá trình thi hành án hình sự và các quyết định khác của cơ quan nhà nước có thẩm quyền;
b) Chấp hành nội quy của cơ sở giam giữ phạm nhân, các tiêu chuẩn thi đua chấp hành án;
c) Chấp hành yêu cầu, mệnh lệnh, hướng dẫn của cán bộ cơ sở giam giữ phạm nhân;
d) Lao động, học tập, học nghề theo quy định;
đ) Phạm nhân làm hư hỏng, làm mất hoặc hủy hoại tài sản của người khác thì phải bồi thường.
3. Phạm nhân có quyền và nghĩa vụ khác theo quy định của Luật này.”
Như vậy, quyền và nghĩa vụ của phạm nhân được quy định khá đầy đủ và cụ thể, thể hiện sự cân bằng giữa yêu cầu cải tạo, giáo dục phạm nhân và đảm bảo quyền con người ở một mức độ nhất định cho họ.
Trân trọng./.
