1. Giải thích từ ngữ

Vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường sắt được hiểu là hành vi vi phạm quy định về an toàn giao thông trong khi chỉ huy hoặc điều khiển các phương tiện giao thông đường sắt gây thiệt hại cho tính mạng hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khỏe, tài sản của người khác.

2. Tội danh

“Điều 267. Tội vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường sắt

1. Người nào chỉ huy, điều khiển phương tiện giao thông đường sắt mà vi phạm quy định về an toàn giao thông đường sắt gây thiệt hại cho người khác thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:

a) Làm chết người;

b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;

c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%;

d) Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm:

a) Không có giấy phép, bằng hoặc chứng chỉ chuyên môn tương ứng với nhiệm vụ được giao;

b) Trong tình trạng có sử dụng rượu, bia mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá mức quy định, có sử dụng chất ma túy hoặc chất kích thích mạnh khác;

c) Bỏ chạy để trốn tránh trách nhiệm hoặc cố ý không cứu giúp người bị nạn;

d) Không chấp hành hiệu lệnh của người chỉ huy hoặc người có thẩm quyền điều khiển, giữ gìn trật tự, an toàn giao thông;

đ) Làm chết 02 người;

e) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 122% đến 200%;

g) Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:

a) Làm chết 03 người trở lên;

b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên;

c) Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên.

4. Vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường sắt trong trường hợp có khả năng thực tế dẫn đến hậu quả quy định tại một trong các điểm a, b và c khoản 3 Điều này nếu không được ngăn chặn kịp thời, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm.

5. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.”

3. Cấu thành tội phạm

3.1. Khách thể của tội phạm

Khách thể của tội phạm này là trật tự an toàn giao thông đường sắt.

Đối tượng bị tác động bởi tội phạm này là các phương tiện giao thông đường sắt, bao gồm đầu máy, toa xe, và các thiết bị chuyên dụng dùng để vận chuyển hành khách và hàng hóa.

3.2. Mặt khách quan của tội phạm

- Hành vi

Người phạm tội này đã vi phạm các quy định về chỉ huy hoặc điều khiển phương tiện giao thông đường sắt do không tuân thủ hoặc tuân thủ không đầy đủ các quy định an toàn liên quan. Việc xác định hành vi vi phạm phải dựa trên Luật đường sắt và các văn bản hướng dẫn thi hành kèm theo.

Tội vi phạm các quy định về chỉ huy và điều khiển phương tiện giao thông đường sắt không chỉ bao gồm hành vi vi phạm của người điều khiển mà còn cả hành vi của người chỉ huy phương tiện. Do đó, khi xác định hành vi vi phạm, cần phân biệt rõ giữa hành vi chỉ huy và hành vi điều khiển.

Đối với hành vi chỉ huy phương tiện giao thông đường sắt, việc xác định vi phạm chủ yếu dựa trên các quy định về chỉ huy đoàn tàu chở khách, chở hàng, đầu máy, toa xe và các thiết bị chuyên dụng hoạt động trên đường sắt ra vào ga hoặc qua các đường giao cắt với đường bộ.

Đối với hành vi điều khiển phương tiện giao thông đường sắt, việc xác định vi phạm chủ yếu dựa trên các quy định về điều khiển đầu máy, toa xe, và các thiết bị chuyên dụng hoạt động trên đường sắt.

- Hậu quả

Hậu quả là yếu tố bắt buộc trong cấu thành tội phạm của tội này. Nếu hành vi vi phạm các quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường sắt mà chưa gây thiệt hại đến tính mạng, hoặc chưa gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khỏe hay tài sản của người khác thì chưa đủ yếu tố cấu thành tội phạm, ngoại trừ trường hợp được quy định tại khoản 4 của Điều luật.

3.3. Mặt chủ quan của tội phạm

Người phạm tội vi phạm các quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường sắt thực hiện hành vi là do vô ý (vô ý vì quá tự tin hoặc vô ý vì cẩu thả).

3.4. Chủ thể của tội phạm

Ngoài những dấu hiệu về chủ thể chung của tội phạm (người có đủ năng lực trách nhiệm hình sự và độ tuổi theo luật định), một số tội phạm trong lĩnh vực giao thông đường sắt còn yêu cầu chủ thể phải có những đặc điểm cụ thể. Những người này bao gồm các cá nhân giữ vai trò chỉ huy trong các phương tiện giao thông đường sắt như Trưởng tàu, Trưởng ga, nhân viên gác ghi, dẫn đường,...

Ngoài ra, tội phạm cũng có thể được thực hiện bởi những người trực tiếp điều khiển phương tiện giao thông đường sắt, chẳng hạn như các lái phụ hoặc lái chính trên các phương tiện này.

Trân trọng./.