Vệ sinh lao động là gì? Quyền và nghĩa vụ về vệ sinh lao động của người lao động làm việc theo hợp đồng lao động?
Luật sư cho tôi hỏi:Tôi chuẩn bị bắt đầu một công việc và tôi muốn hiểu về vấn đề vệ sinh lao động. Lao động theo hợp đồng lao động có những quyền và nghĩa vụ gì liên quan đến vệ sinh lao động? Và chính sách của Nhà nước về vấn đề này được quy định như thế nào?
Trả lời:
1. Vệ sinh lao động là gì?
Theo khoản 3 Điều 3 Luật An toàn, vệ sinh lao động 2015 có giải thích như sau:
“Điều 3. Giải thích từ ngữ
3. Vệ sinh lao động là giải pháp phòng, chống tác động của yếu tố có hại gây bệnh tật, làm suy giảm sức khỏe cho con người trong quá trình lao động.”
Vệ sinh lao động đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe và an toàn của người lao động trước những nguy cơ có hại từ môi trường lao động. Được hiểu đơn giản, đó là một hệ thống các biện pháp phòng, chống để giảm thiểu các yếu tố gây bệnh tật, làm suy giảm sức khỏe do các điều kiện làm việc không an toàn.
- Vệ sinh lao động bao gồm nhiều mặt khác nhau như quản lý các chất độc hại, bảo vệ cá nhân bằng các thiết bị bảo hộ phù hợp, và duy trì môi trường làm việc sạch sẽ, hợp vệ sinh. Các biện pháp này không chỉ giúp ngăn ngừa tai nạn lao động mà còn ngăn chặn các bệnh nghề nghiệp và bảo vệ sức khỏe lâu dài của người lao động.
- Chính sách về vệ sinh lao động do Nhà nước ban hành nhằm đảm bảo các tổ chức, doanh nghiệp tuân thủ và áp dụng hiệu quả, bao gồm các quy định về điều kiện làm việc an toàn, việc sử dụng và bảo quản thiết bị bảo hộ, cũng như các tiêu chuẩn về vệ sinh môi trường lao động. Điều này giúp tạo ra môi trường làm việc an toàn, lành mạnh và thúc đẩy năng suất lao động.
2. Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động có những quyền và nghĩa vụ thế nào về vệ sinh lao động?
Theo khoản 1, khoản 2 Điều 6 Luật An toàn, vệ sinh lao động 2015 quy định về quyền và nghĩa vụ về vệ sinh lao động của người lao động như sau:
“Điều 6. Quyền và nghĩa vụ về an toàn, vệ sinh lao động của người lao động
1. Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động có quyền sau đây:
a) Được bảo đảm các điều kiện làm việc công bằng, an toàn, vệ sinh lao động; yêu cầu người sử dụng lao động có trách nhiệm bảo đảm điều kiện làm việc an toàn, vệ sinh lao động trong quá trình lao động, tại nơi làm việc;
b) Được cung cấp thông tin đầy đủ về các yếu tố nguy hiểm, yếu tố có hại tại nơi làm việc và những biện pháp phòng, chống; được đào tạo, huấn luyện về an toàn, vệ sinh lao động;
c) Được thực hiện chế độ bảo hộ lao động, chăm sóc sức khỏe, khám phát hiện bệnh nghề nghiệp; được người sử dụng lao động đóng bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; được hưởng đầy đủ chế độ đối với người bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; được trả phí khám giám định thương tật, bệnh tật do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; được chủ động đi khám giám định mức suy giảm khả năng lao động và được trả phí khám giám định trong trường hợp kết quả khám giám định đủ điều kiện để điều chỉnh tăng mức hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp;
d) Yêu cầu người sử dụng lao động bố trí công việc phù hợp sau khi điều trị ổn định do bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp;
đ) Từ chối làm công việc hoặc rời bỏ nơi làm việc mà vẫn được trả đủ tiền lương và không bị coi là vi phạm kỷ luật lao động khi thấy rõ có nguy cơ xảy ra tai nạn lao động đe dọa nghiêm trọng tính mạng hoặc sức khỏe của mình nhưng phải báo ngay cho người quản lý trực tiếp để có phương án xử lý; chỉ tiếp tục làm việc khi người quản lý trực tiếp và người phụ trách công tác an toàn, vệ sinh lao động đã khắc phục các nguy cơ để bảo đảm an toàn, vệ sinh lao động;
e) Khiếu nại, tố cáo hoặc khởi kiện theo quy định của pháp luật.
2. Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động có nghĩa vụ sau đây:
a) Chấp hành nội quy, quy trình và biện pháp bảo đảm an toàn, vệ sinh lao động tại nơi làm việc; tuân thủ các giao kết về an toàn, vệ sinh lao động trong hợp đồng lao động, thỏa ước lao động tập thể;
b) Sử dụng và bảo quản các phương tiện bảo vệ cá nhân đã được trang cấp; các thiết bị bảo đảm an toàn, vệ sinh lao động tại nơi làm việc;
c) Báo cáo kịp thời với người có trách nhiệm khi phát hiện nguy cơ xảy ra sự cố kỹ thuật gây mất an toàn, vệ sinh lao động, tai nạn lao động hoặc bệnh nghề nghiệp; chủ động tham gia cấp cứu, khắc phục sự cố, tai nạn lao động theo phương án xử lý sự cố, ứng cứu khẩn cấp hoặc khi có lệnh của người sử dụng lao động hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền.”
Theo quy định, người lao động làm việc theo hợp đồng lao động không chỉ có quyền được bảo vệ sức khỏe mà còn có nghĩa vụ phải tuân thủ các biện pháp vệ sinh lao động được quy định cụ thể. Điều này bao gồm việc sử dụng đúng cách các thiết bị bảo hộ cá nhân, thực hiện các quy trình và hướng dẫn an toàn lao động, và đóng góp tích cực vào việc duy trì môi trường làm việc sạch sẽ và an toàn. Chính sách này nhằm đảm bảo môi trường lao động an toàn, lành mạnh, giảm thiểu nguy cơ tai nạn và bệnh nghề nghiệp, đồng thời nâng cao hiệu quả sản xuất và sự nghiệp của người lao động.
3. Chính sách của Nhà nước về vệ sinh lao động được quy định như thế nào?
Theo Điều 4 Luật An toàn, vệ sinh lao động 2015 quy định chính sách của Nhà nước về vệ sinh lao động bao gồm:
“Điều 4. Chính sách của Nhà nước về an toàn, vệ sinh lao động
1. Tạo điều kiện thuận lợi để người sử dụng lao động, người lao động, cơ quan, tổ chức, cá nhân khác có liên quan thực hiện các biện pháp bảo đảm an toàn, vệ sinh lao động trong quá trình lao động; khuyến khích người sử dụng lao động, người lao động áp dụng các tiêu chuẩn kỹ thuật, hệ thống quản lý tiên tiến, hiện đại và áp dụng công nghệ tiên tiến, công nghệ cao, công nghệ thân thiện với môi trường trong quá trình lao động.
2. Đầu tư nghiên cứu, ứng dụng khoa học và công nghệ về an toàn, vệ sinh lao động; hỗ trợ xây dựng phòng thí nghiệm, thử nghiệm đạt chuẩn quốc gia phục vụ an toàn, vệ sinh lao động.
3. Hỗ trợ phòng ngừa tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp trong các ngành, lĩnh vực có nguy cơ cao về tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; khuyến khích các tổ chức xây dựng, công bố hoặc sử dụng tiêu chuẩn kỹ thuật tiên tiến, hiện đại về an toàn, vệ sinh lao động trong quá trình lao động.
4. Hỗ trợ huấn luyện an toàn, vệ sinh lao động cho người lao động làm việc không theo hợp đồng lao động làm các công việc có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ sinh lao động.
5. Phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm tai nạn lao động tự nguyện; xây dựng cơ chế đóng, hưởng linh hoạt nhằm phòng ngừa, giảm thiểu, khắc phục rủi ro cho người lao động.”
Trân trọng./.
